Архив лун
| Архив лун | |
|---|---|
 Россия Федерациияса канму архив 2013 воын | |
| Официальнӧя | Россияын архивъяс лун |
| Вежӧртас | пасйыны архивъяслысь тӧдчанлунсӧ да архивоведениеын ӧнія мытшӧдъяс |
| Вынсьӧдӧма | 2003 вося рака тӧлысь 5-ӧд лунӧ |
| Кадпас | рака тӧлысь 10-ӧд лун |
Россияын архив лун (рочӧн День архивов России) — архивъясын уджалысьяслӧн уджсикас гаж, лӧсьӧдӧма архивъяслысь тӧдчанлунсӧ да архивоведениеын ӧнія мытшӧдъяссӧ пасйӧм могысь. Россияын пасйӧны рака тӧлысь 10-ӧд лунӧ[1].
История
Россияса Федеральнӧй архивнӧй службаса коллегиялӧн 2003 во рака тӧлысь 5-ӧд лунся шуӧмӧн урчитӧма архивъясын уджалысьяслысь уджсикас гаж. Сійӧс пасйӧны быд во рака тӧлысь 10-ӧд лунӧ[2]. Подувнас вӧлі бӧрйӧма 1720 вося урасьӧм 28-ӧд лун (выль стиль серти рака тӧлысь 10-ӧд лун). Тайӧ лунӧ Пётр I кырымаліс Россияын медводдза канму акт — «Генеральнӧй регламент либӧ Устав». Сійӧ урчитіс канму веськӧдлан организациялысь подувъяссӧ да тшӧктіс лӧсьӧдны став канму власьт органъясын архивъяс да канму актуариус чин, кодлы колӧ вӧлі «зіля чукӧртны письмӧяс, дасьтыны реестръяс, пасъявны листъяссӧ...». Тайӧ индӧдсяньыс заводитчис россияса архив служба.
2002 воӧдз архивистъяс пасйисны уджсикас гажсӧ лӧддза-номъя тӧлысь 1 лунӧ, тайӧ лунӧ 1918 воын РСФСР-са народнӧй комиссаръяслӧн Сӧвет примитіс «РСФСР-ын архивнӧй делӧ выль ног котыртӧм да централизуйтӧм йылысь» декрет. Тайӧ жӧ декрет серти медводдзаысь вӧлі лӧсьӧдӧма архив делӧӧн веськӧдлан ставроссияса орган — архивнӧй делӧӧн Медшӧр веськӧдланін либӧ Главархив, ӧні тайӧ Россияса Федеральнӧй архив агентство (Росархив).
1992 воын архивист В.Д. Есаковлӧн вӧзйӧм серти вӧлі чукӧртӧма Археографическӧй комиссиялӧн торъя заседание. 1992 вося рака тӧлысь 31-ӧд лунӧ комиссиялӧн заседание вылын вӧлі шуӧма лӧсьӧдны тайӧ лунсӧ кыдзи Архив лун гаж. Лыддьыссьӧ архивъясын уджалысьяслӧн уджсикас гажӧн[3].
Мероприятиеяс
Гаж дырйи восьтӧны архивъяслысь выль стрӧйбаяс, шуам, Россияса канму кинофотодокументъяс архив стрӧйба[4].
Мӧд кадпасъяс
Войтыркостса архив лун пасйӧны лӧддза-номъя тӧлысь 9-ӧд лунӧ. Тайӧ кадпассӧ бӧрйисны Архивъяслӧн войтыркостса сӧвет конференция дырйи 2007 вося вӧльгым тӧлысьын да сиӧма 1948 вося тайӧ лунын организациясӧ лӧсьӧдӧмлы[5].
Пасйӧдъяс
- ↑ KamchatkaMedia.ru. 10 марта в календаре: День архивов в России - KamchatkaMedia.ru. Шыӧдчан кадпас: 27 тӧвшӧр тӧлысь 2025.
- ↑ О Дне архивов. Решение коллегии Федеральной архивной службы России (5 рака тӧлысь 2003). Шыӧдчан кадпас: 26 рака тӧлысь 2015. Архивируйтӧма оригинала 24 рака тӧлысь 2015 года.
- ↑ А всё начиналось в Благушах // Владимир Дмитриевич Есаков: биобиблиографический указатель. — М.: АИРО-XXI, 2007. — 101 с. — (АИРО-биобиблиография). — ISBN 978-5-91022-060-1.
- ↑ Российское историческое общество. В Красногорске открылось новое здание Российского государственного архива кинофотодокументов - Российское историческое общество. historyrussia.org. Шыӧдчан кадпас: 27 тӧвшӧр тӧлысь 2025.
- ↑ International Archives Day. The International Council on Archives (ICA). Шыӧдчан кадпас: 26 рака тӧлысь 2015. Архивируйтӧма оригинала 2 косму тӧлысь 2015 года.