Вӧчӧм коз

Босьтӧма Рувикиысь
Оптоволокноысь вӧчӧм коз

Вӧчӧм коз (рочӧн иску́сственная ёлка) — Выльвося коз кодь конструкция, мый пырджык тэчӧны Выль во водзын. Медводдза искусственнӧй козъяссӧ вӧчлісны пуысь, пирамидаясӧн, найӧс мичмӧдлісны выльвося коз моз, либӧ вӧчлісны лэбач гӧнъясысь. Кыкнан сикассӧ вӧлі вӧчӧма немечьясӧн. Ӧнія искусственнӧй козъяссӧ вӧчӧны поливинилхлоридысь; сідзжӧ эмӧсь мукӧд сикасъяс — шуам, алюминийысь либӧ оптоволокноысь.

История

[вежны | Вежны кодировкаын]

Медводдзаысь вӧчӧм козъяс лоисны Германияын XIX нэмын[1][2], но эмӧсь и важджык экземпляръяс[3]. Найӧс вӧчлісны турунвиж рӧмӧн мавтӧм дзодзӧг гӧнысь[1]. Немечьяслы ковмис вӧчны «гӧнысь пуяс», сы вӧсна мый Германияын вӧрыс кутіс вочасӧн чинны[2][4]. 1880-ӧд воясӧ лӧсьӧдӧм дзодзӧг гӧнысь вӧчӧм козъяс ёна паськалісны XX нэм заводитчигӧн[4]. Медбӧрын найӧ воисны АӦШ-ӧдз, кӧні наӧн заводитісны вӧдитчыны сэтшӧм жӧ ёна[5][6].

АӦШ-ын вӧчӧм козъяс пуктісны подув збыль «рӧштво пуяслы»[3]. Тайӧ медводдза «пуясыс» вӧліны пу формаӧн вӧчӧм да сисьясӧн югдӧдӧм пу пирамидаясӧн. Найӧс вӧлі вӧчӧма Вифлеем карын (Пенсильвания штат) 1747 воын[7].

1930 воын американскӧй компания ADDIS лӧсьӧдіс зумыд каркаса коз, кытчӧ вӧлі пуктӧма лыссӧ имитируйтысь топыд тшӧть. Лыссӧ вӧлі вӧчӧма пемӧсъяслӧн вурун тшӧтьысь, мыйӧн вӧдитчӧны туалетнӧй ёршикъясын, сӧмын сійӧс краситӧмаӧсь турунвиж рӧмӧн. Татшӧм козъяснас кутісны ёна вӧдитчыны[8].

1958 воын Чикагоын заводитісны лэдзны алюминийысь эзысь рӧма козъяс. Татшӧм козъяссӧ вузалісны мирса уна странаӧ, тшӧтш и СССР-ӧ[8].

Алюминий козъяс пыдди локтісны пластикысь вӧчӧм козъяс.

СССР-ын вӧліны радейтанаӧсь синтетика козъяс, татшӧм козсӧ вӧчисны 1959 воын Загорскӧй чача институтса специалистъяс (ӧні - Сергиево-Посадскӧй чача институт).

Ӧні вӧчӧм козъяс лоисны нин дзик збылься коз кодьӧсь[9].

Вӧчӧм коз сикасъяс

[вежны | Вежны кодировкаын]

Гӧнысь[вежны | Вежны кодировкаын]

Гӧнысь вӧчӧм коз

Гӧнысь вӧчӧм козъяссӧ вӧчлісны дзодзӧг гӧнысь, кодъясӧс краситлісны турунвиж рӧмӧн да йитлісны пучӧр гӧгӧрыс сутуга «увъясӧ»[5]. Налӧн ыдждаыс вӧлӧ разнӧй: 2-дюйма ичӧтсянь 98-дюйма ыджыдӧдз, кутшӧмъясӧс вузавлісны 1920-од воясӧ универмагъясын[6]. Тшӧкыда увъяс помас вӧліны вӧчӧм гӧрд «вотӧсъяс», найӧ вӧліны сись пешанъясӧн[5]. Увъяссӧ вӧлі паськыда паськӧдӧма, та вӧсна эз ӧзйыны сисьясысь да вӧліс унджык места мичмӧдӧм вылӧ[5]. «Гӧна козъяслӧн» бурторйӧн лыддисны сійӧ, мый быд пӧрйӧ оз ков ветлыны выль козла да оз киссьыны емъясыс[10].

Алюминийысь[вежны | Вежны кодировкаын]

Алюминийысь вӧчӧм коз

Эмӧсь и алюминийысь вӧчӧм козъяс[2]. Медводз найӧс вӧчисны АӦШ-ын, Чикагоын, 1958 воын[11], сэсся — Манитовокын[12]. Алюминийысь козъяссӧ вӧчисны 1970-ӧд воясӧдз [11], но медся ыджыд модаыс на вылӧ вӧлі 1965 воын [13][14]. Но сійӧ воас медводдзаысь петіс экранъяс вылӧ «Чарли Браунлӧн рӧштво» дженьыдик мультфильм, мый бӧрын татшӧм козъяссӧ кутісны ньӧбавны этшаджык[11].

Пластикысь[вежны | Вежны кодировкаын]

Пластикысь вӧчӧм коз

Унджык козсӧ вӧчӧны ПВХ-пластикысь. Сылӧн подулас гартӧм сутуга[15]. Та дырйи емъяссӧ вӧчӧны уна рӧма плёнка вӧсньыда вундалӧм визьясысь[16].

Кӧрсынысь[вежны | Вежны кодировкаын]

Кӧрсынысь вӧчӧм коз

Татшӧм козъясыслӧн емъясыс кузьӧсь да топыдӧсь да ёнджыкасӧ пожӧм кодьӧсь. Тшӧкыда кӧрсынсӧ комбинируйтӧны ПВХ-кӧд, пуяссӧ позьӧ «киськалыштны» искусственнӧй лымйӧн да мичмӧдны пластикысь кольясӧн[16].

Кисьтӧм коз (силикон, резина)[вежны | Вежны кодировкаын]

Кисьтӧм коз

Кисьтӧм козъясыс медся матынӧсь збыль коз дорӧ. Пулысь быд ув ки помысь кисьтӧны, подувсӧ краситӧны коричневӧй краскаӧн. Емъясыс артмӧны ыджыдӧсь.

Эмӧсь и комбинируйтӧм вариантъяс — кисьтӧм + ПВХ[15].

Светодиоднӧй козъяс[вежны | Вежны кодировкаын]

Светодиоднӧй коз

Светодиоднӧй козъяс — тайӧ стальнӧй каркаса, ПВХ плёнкаысь лыска козъяс, кытчӧ кыӧма светодиоднӧй сунисъяс. Тайӧ козсӧ позьӧ включитны розеткаӧ, и сылӧн увъясыс заводитӧны рӧмасьны[17].

Пасйӧдъяс

[вежны | Вежны кодировкаын]
  1. ↑ 1 2 Forbes, Bruce David. Christmas: A Candid History, (Google Books Архивса копия 29 сора тӧлысь 2016 Wayback Machine ресурсын), University of California Press, 2007, pp. 121—22, (ISBN 0-520-25104-0)
  2. ↑ 1 2 3 Hewitt, James. The Christmas Tree, (Google Books Архивса копия 23 лӧддза-номъя тӧлысь 2016 Wayback Machine ресурсын), Lulu.com, 2007, pp. 33—36, (ISBN 1-4303-0820-6).
  3. ↑ 1 2 Perkins, Broderick. «Faux Christmas Tree Crop Yields Special Concerns Архивировано 8 кӧч тӧлысь 2008 года.», Realty Times, December 12, 2003, accessed December 15, 2008.
  4. ↑ 1 2 John, J. A Christmas Compendium, (Google Books Архивса копия 20 сора тӧлысь 2014 Wayback Machine ресурсын), Continuum International Publishing Group, 2005, p. 129, (ISBN 0-8264-8749-1).
  5. ↑ 1 2 3 4 Marling, Karal Ann. Merry Christmas!: Celebrating America's Greatest Holiday. — Harvard University Press, 2000. — P. 58—62. — ISBN 0674003187.
  6. ↑ 1 2 Silverthorne, Elizabeth. Christmas in Texas, (Google Books Архивса копия 5 рака тӧлысь 2022 Wayback Machine ресурсын), Texas A&M University Press, 1994, p. 62, (ISBN 0-89096-578-1).
  7. ↑ «Christmas Tree Traditions Архивса копия 4 сора тӧлысь 2010 Wayback Machine ресурсын», University of Illinois Extension, accessed December 15, 2008.
  8. ↑ 1 2 Искусственные ёлки: когда появились, история, где находится старейшая в мире. dp.ru (12 ӧшым тӧлысь 2022). Шыӧдчан кадпас: 21 вӧльгым тӧлысь 2024.
  9. ↑ Елка новогодняя искусственная. Подробное описание экспоната, аудиогид, интересные факты. Официальный сайт Artefact. ar.culture.ru. Шыӧдчан кадпас: 21 вӧльгым тӧлысь 2024.
  10. ↑ Marling, Karal Ann. Merry Christmas!: Celebrating America’s Greatest Holiday, (Google Books Архивса копия 5 рака тӧлысь 2022 Wayback Machine ресурсын), Harvard University Press, 2000, pp. 58—62, (ISBN 0-674-00318-7).
  11. ↑ 1 2 3 Fortin, Cassandra A. «It’s beginning to look a lot like Christmas (1958) (недоступная ссылка)», The Baltimore Sun, October 26, 2008, accessed December 14, 2008.
  12. ↑ Andrews, Candice Gaukel. Great Wisconsin Winter Weekends, (Google Books Архивса копия 5 рака тӧлысь 2022 Wayback Machine ресурсын), Big Earth Publishing, 2006, p. 178, (ISBN 1-931599-71-8)
  13. ↑ «A dark family secret: the artificial Christmas tree», Oakland Tribune, December 24, 2006, via findarticles.com, accessed December 14, 2008.
  14. ↑ Pinto, Barbara. «Town Leads Aluminium Christmas Tree Revival Архивса копия 25 рака тӧлысь 2010 Wayback Machine ресурсын», ABC News, December 18, 2005, accessed December 14, 2008.
  15. ↑ 1 2 Выбрать елку и не сойти с ума. Разбираемся в сортах искусственных елок, iXBT Live (11 вӧльгым тӧлысь 2021). Шыӧдчан кадпас: 21 вӧльгым тӧлысь 2024.
  16. ↑ 1 2 Искусственная елка: какая лучше, как выбрать, Российская газета (6 ӧшым тӧлысь 2023). Шыӧдчан кадпас: 21 вӧльгым тӧлысь 2024.
  17. ↑ Анна Джей. Литая или светодиодная? Какая искусственная елка лучше и безопаснее, AiF (26 ӧшым тӧлысь 2019). Шыӧдчан кадпас: 21 вӧльгым тӧлысь 2024.

Литература

[вежны | Вежны кодировкаын]
  • Авдонина М. Ю., Жабо Н. И. Гиперконцепт «ёлка»: лингвистический аспект в современном коде новогоднего ритуала // Вестник Московского государственного лингвистического университета. Гуманитарные науки. 2015. № 27).
  • Баранникова Г. И. Учебная модель организации номинативного поля концепта «зима» // Гуманитарный вестник. 2013. № 2.
  • Ханипова И. «Да здравствует Новый советский год» (политизация новогодней ёлки в советской России) // Гасырлар авазы — Эхо веков. 2012. № 3—4. U
  • Шульга Е. В. Праздник новогодней ёлки в школах России: век вчерашний — век нынешний // Историко-педагогический журнал. 2012. № 2.

Ыстӧгъяс

[вежны | Вежны кодировкаын]
Босьтӧма "https://kv.ruwiki.ru/w/index.php?title=Вӧчӧм_коз&oldid=249562"-ысь