Костся чужӧм кагалӧн войтыркостса лун
| Международный день недоношенных детей | |
|---|---|
| Сикас | Медицина |
| Вежӧртас | тӧдмӧдны йӧзӧс нӧбасьтӧмлун да костся чужӧм кагаяслӧн да налӧн семьяяслӧн мытшӧдъяс йылысь став мирын |
| Пасйӧны | быд во став мир пасьтала |
| Кутшӧм кадсянь | 2011 восянь |
| Кадпас | вӧльгым тӧлысь 17-ӧд лун |
Костся чужӧм кагалӧн войтыркостса лун (англичан World Prematurity Day, рочӧн Международный день недоношенных детей) — пасйӧны быд во вӧльгым тӧлысь 17-ӧд лунӧ став мир пасьтала, медым тӧдмӧдны йӧзӧс нӧбасьтӧмлун да костся чужӧм кагаяслӧн да налӧн семьяяслӧн мытшӧдъяс йылысь[1].
Быд во Му вылын костся чужӧ 15 миллион гӧгӧр кага, мӧд ногӧн, шӧркодя тайӧ быд 10-ӧд кага[2]. Экспертъяслӧн видзӧдлас серти, мирын медся ыджыд нажӧткаа 39 страна вермасны чинтыны кагаяслысь кадысь водз чужӧмсӧ 58 сюрс вылӧ сӧмын кадысь водз чужӧмъясысь видзчысян мероприятиеяс нуӧдӧмӧн, мый отсалас видзтыны 3 миллиард гӧгӧр АӦШ-са доллар.
История да пасйӧм
Ӧти миллионысь унджык татшӧм кагаыс кулӧны регыд чужӧм бӧрас, а унаӧн висьӧны уна сикас физическӧй да неврологическӧй висьӧмъясӧн либӧ сьӧкыда велӧдчӧны. Костся чужӧм челядь медся ёна висьӧны. Статистика серти, костся чужтӧм вӧсна пӧшти джын пузчужӧм кагаыс кулӧ мирын. Костся чужӧм кагаяслысь войтыркостса лунсӧ 2011 воын лӧсьӧдісны Пузчужӧм кагаясӧс дӧзьӧритан Европаса фонд (European Foundation for the Care of Newborn Infants, EFCNI), March of Dimes организация, Little Big Souls Африкаса странаяслы отсӧг сетан войтыркостса фонд, а сідзжӧ Пузчужӧм кага мамъяслӧн Австралияса национальнӧй фонд. Войтыркостса лун заводитӧмсянь войтыркостса гажӧ пырӧдчис 50 сайӧ страна.
2008 - Европаса бать-мамъяс организациялӧн медводдза чукӧртчылӧм, кӧні вӧлі пасйӧма нӧбасьӧмсӧ абу помӧдз новлӧдлӧм мытшӧдсӧ, вӧлі 2008 воын Италияса Римын. Котырӧ пырысьяс шуисны лӧсьӧдны Костся чужӧм кагалысь войтыркостса лун, медым тӧдмӧдны йӧзӧс тайӧ мытшӧд йывсьыс. Вӧльгым тӧлысь 17-ӧд лунсӧ вӧлі бӧрйӧма EFCNI-са учредитель вӧсна, кодлӧн 2008 вося вӧльгым тӧлысь 17-ӧд лунӧ чужис дзоньвидза ныв, 2006 вося ӧшым тӧлысьын костся чужӧм куим кага кувсьӧм бӧрын.
2009 - EFCNI да Европаса партнёръясыс пасйисны медводдзаысь «Нӧбасьӧмсӧ абу помӧдз новлӧдлӧм йылысь тӧдӧмлун войтыркостса лун».
2010 - Пузчужӧм кагаясӧс дӧзьӧритан Европаса фонд (European Foundation for the Care of Newborn Infants, EFCNI), March of Dimes организация, Little Big Souls Африкаса странаяслы отсӧг сетан войтыркостса фонд, а сідзжӧ Пузчужӧм кага мамъяслӧн Австралияса национальнӧй фонд пасйисны мӧдысь «Нӧбасьӧмсӧ абу помӧдз новлӧдлӧм йылысь тӧдӧмлун войтыркостса лун». Гажсӧ кутісны пасйыны эз сӧмын Европаын.
2011 - «Нӧбасьӧмсӧ абу помӧдз новлӧдлӧм йылысь тӧдӧмлун войтыркостса лун» вежис ассьыс нимсӧ «Костся чужӧм кагалӧн войтыркостса лун» вылӧ. Став мирын войтыркостса лун пасйӧмӧ пырӧдчисны бать-мам котыръяс, бурдӧдчысьяс да колана йӧз.
2012 - «Костся чужӧм кагалӧн войтыркостса лун» паськаліс мир пасьтала, и уна страна кутісны чинтыны кадысь водз чужӧм челядь пӧвстын кувсьӧм. Уна сикас мероприятиеын, кӧні тӧдмӧдӧны йӧзӧс кага костся чужтӧм йылысь да юӧртӧны прӧстӧй дӧзьӧр йылысь, мый отсалӧ видзны костся чужӧм уна кагаӧс сэтшӧм странаясын, кыдзи Малавиын, Индияын, Аргентинаын, Угандаын да Индонезияын. EFCNI выльысь нуӧдіс «Носки визь» (Socks Line) акция. Кампаниялӧн плакатыс висьталіс: «Мирын дас пиысь ӧти кага чужӧ кадысь водз». Агитационнӧй материалъяс вӧліны 26 европаса кыв вылын. #WorldPrematurityDay хештегыс вӧлӧма популярнӧйӧн Twitter-ын да 2013 вося вӧльгым тӧлысь 17-ӧд лунӧ казьтывлӧмаӧсь 17 691-ысь.
Пасйӧдъяс
- ↑ World Prematurity Day. ВОЗ. Шыӧдчан кадпас: 8 моз тӧлысь 2014. Архивируйтӧма 20 йирым тӧлысь 2014.
- ↑ Born Too Soon: The Global Action Report on Preterm Birth. World Health Organization Архивса копия 9 урасьӧм тӧлысь 2018 Wayback Machine ресурсын
Ыстӧгъяс
- World Prematurity Day — EFCNI
- World Prematurity Day — Partnership for Maternal, Newborn & Child Health