Ӧтувъя гӧлӧсуйтан лун 2024 вося кӧч тӧлысь 8 лунӧ

Босьтӧма Рувикиысь
Ӧтувъя гӧлӧсуйтан лун
2023
2025
Юӧр
Кадпас 2024 вося кӧч тӧлысь 8-ӧд лун
Мутасъяс серти гӧлӧсъяс юклӧм
Russian regional elections in 2024.svg
2023 воын регионъясын бӧрйысьӧмъяслӧн карта

  Губернаторскӧй

  Губернаторскӧй РФ-са мӧд субъектысь

  Парламентскӧй

  Кык парламентскӧй (на лыдын мӧд субъектысь)

  Губернаторскӧй да парламентскӧй

Ӧтувъя гӧлӧсуйтан лунӧ Рочму Федерацияын мунасны быдсикас тшупӧда бӧрйысян кампанияяс, кытчӧ пырӧны Государственнӧй Думаӧ бӧрйысьӧмъяс, федеральнӧй субъектъясӧн 25 юралысьӧс бӧрйӧм (21 веськыда да 4 парламентӧн гӧлӧсуйтӧмӧн), РФ-са 13 субъектын канму власьт оланпас пыртан органъясӧ депутатъясӧс бӧрйӧм да муниципальнӧй тшупӧдын уна бӧрйысьӧм. Регионъясын, кӧні губернаторъяс мунісны отставкаӧ 2024-ӧд вося лӧддза-номъя тӧлысь 8-ӧд лун бӧрын, бӧрйысьӧмъяссӧ нуӧдасны 2025-ӧд вося ӧтувъя гӧлӧсуйтан лунӧ[1].

Ставнас 2024-ӧд вося кӧч тӧлысьӧ лӧсьӧдчӧны нуӧдны 4 сюрс гӧгӧр бӧрйысян кампания 83 регионын. Лоӧ вештӧма 35 сюрсысь унджык депутатскӧй мандат да бӧрйӧм чин, а участвуйтны бӧрйысьӧмын вермасны 57 миллионысь унджык бӧрйысьысь[2]. Унджык участокын бӧрйысьӧмыс мунас куим лун — кӧч тӧлысь 6-8 лунъясӧ. Но ӧткымын регионын гӧлӧсуйтӧмыс мунас мӧд кадӧ. Сідз, Карелияын да Калуга обласьтын бӧрйысьысьяс кутасны гӧлӧсуйтны кӧч тӧлысь 7-ӧд да 8-ӧд лунъясӧ, а Красноярск крайын да Татарстан Республикаын — сӧмын кӧч тӧлысь 8-ӧд лунӧ[3].

Бӧрйысьӧмъяс кежлӧ дасьтысьӧм

2024-ӧд вося лӧддза-номъя тӧлысь 20-ӧд лунӧ РФ-са ЦИК юӧртіс «Бӧрйысьӧмъяс» канму автоматизируйтӧм системалысь (ГАС) 2.0 выль версия «опытнӧя уджӧдӧм» вылӧ лэдзӧм йылысь. 2024-ӧд вося ӧтувъя гӧлӧсуйтан лунӧ тайӧ платформанас ӧнія версиякӧд ӧттшӧтш кутасны вӧдитчыны 46 субъектын[4].

2024-ӧд вося моз тӧлысь 14-ӧд лунӧ РФ-са ЦИК-ӧн веськӧдлысьӧс вежысь Николай Булаев юӧртіс, мый кадысь водз гӧлӧсуйтӧмсӧ нуӧдасны кӧкъямыс суйӧрбердса регионын. На лыдын Курск, Брянск, Белгород, Воронеж, Ростов обласьтъяс, Краснодар край, Крым Республика да Севастополь[5].

2024-ӧд вося моз тӧлысь 21-ӧд лунӧ видзчысянлун вӧсна РФ-са ЦИК вуджӧдіс Курск обласьтса сизим муниципалитетын меставывса асвеськӧдлан дас органлы гӧлӧсуйтан кадпас: Льговын, а сідзжӧ Белово, Большосолдатскӧй, Глушково, Коренево, Суджан да Хомутово районъясын[6].

Кадысь водз да дистанционнӧй гӧлӧсуйтӧм

Кадысь водз гӧлӧсуйтны позьӧ сьӧкыда воӧдчан районъясын, а сідзжӧ суйӧр сайын. Ӧткымын регионын сьӧкыд ситуация вӧсна кадысь водз гӧлӧсуйтӧны моз тӧлысь 28-ӧд лунсянь кӧч тӧлысь 5-ӧд лунӧдз[7].

Дистанционнӧй электроннӧй гӧлӧсуйтӧм (ДЭГ) нуӧдӧны 25 субъектын «Канму услугаяс» портал пыр. Сійӧс позьӧ аддзыны бӧрйысьӧмъяслӧн став тшупӧдын 9 регионын, тшӧтш и Мари Элын да Севастопольын, Москваын гӧлӧсуйтӧны регионса mos.ru платформа вылын[3][8].

ДЭГ-ын участвуйтӧм могысь колӧ вӧлі шыӧдчыны «Канму услугаяс» портал пыр[9]. Москваын бӧрйысьысьяс сідзжӧ вермисны шыӧдчыны, медым босьтны бумагаысь вӧчӧм бюллетень. 2024-ӧд вося сора тӧлысь 26-ӧд лунӧ «Канму услугаяс» федеральнӧй порталын воссис локтан бӧрйысьӧмъяс вылӧ онлайн-гӧлӧсуйтӧм вылӧ шыӧдчӧмъяс примитӧм[10].

2024-ӧд вося моз тӧлысь 1 лунӧ РФ-са ЦИК-ӧн веськӧдлысь Элла Памфилова юӧртіс, мый 127 сюрс морт 25 регионысь шыӧдчӧмаӧсь, медым участвуйтны бӧрйысьӧмын дистанционнӧй электроннӧй гӧлӧсуйтӧмӧн[11].

2024-ӧд вося моз тӧлысь 7-ӧд лунӧ лои тӧдса, мый 400 сюрсысь унджык дистанционнӧй электроннӧй гӧлӧсуйтӧмын участвуйтӧм вылӧ шыӧдчӧмъяссӧ вӧлі сетӧма «Канму услугаяс» портал пыр. ДЭГ-ӧ пырӧдчӧм вылӧ медся уна шыӧдчӧм сетісны Москва обласьтын, Алтай крайын, Псков, Воронеж да Нижегород обласьтъясын олысьяс[12].

Политическӧй ютыръяслӧн пырӧдчӧм

2024-ӧд вося бӧрйысьӧмъяс вылӧ кандидатъясӧс вӧзйисны татшӧм инӧда 24 партияысь 23-ыс. «Единая Россия» вӧзйис медуна кандидатӧс — 21 020 мортӧс, сы бӧрся мунӧны ЛДПР да «Справедливая Россия — За правду». Таысь кындзи кампанияӧ пырӧдчӧ 9034 самовыдвиженеч[13].

2024-ӧд вося лӧддза-номъя тӧлысь 6-ӧд лунӧ Россияса ЦИК-ын вӧлі Государственнӧй Думаӧ депутатъясӧс содтӧд бӧрйӧмъясын да мӧд бӧрйысьӧмын кӧч толысь 8д-ӧ лунӧ, ӧтувъя гӧлӧсуйтан лунӧ, пырӧдчӧм серти кансяма ютыръясӧс петкӧдлысьяскӧд уджалан сӧвещание. Видео-конференц-связь режимын чукӧртчылісны политическӧй ютыръяслӧн регионса 524 юкӧнысь 600-ысь унджык петкӧдлысь[14].

2024-ӧд вося лӧддза-номъя тӧлысь 25-ӧд лунӧ «Яблоко» ютыр вӧзйис депутатпуясӧс Петыркарӧ, ставыс 70 морт, кӧні унджыкыс — тайӧ 35 арӧсӧдз йӧз[15].

«Единая Россия» бӧрйысьӧмъяс кежлӧ нуӧдіс праймериз, процедураас водзвыв пырӧдчис 60 % мужичӧй да 40 % нывбаба, на лыдын 35 арӧсӧдз йӧз — 30 %. Партияӧ пырысьясӧн лоӧны 52 %, сы дор сулалысьясӧн — 26 %, беспартийнӧйясӧн — 22 %. Разнӧй тшупӧда депутатъяс, кодъяс пырӧдчисны праймеризӧ, — 17 %. Ичӧт бизнес да коммерсантъяс пӧвстысь — 23 %, велӧдан юкӧнысь — 15 %, ЖКХ юкӧнысь — 11 %, социальнӧй юкӧнысь — 8 %[16].

Пасйӧдъяс

  1. ↑ Решение о назначении выборов губернатора должно быть принято не позднее чем за 90 дней до дня голосования; при назначении досрочных выборов сроки могут быть сокращены, но не более чем на одну треть
  2. ↑ ЦИК: В единый день голосования пройдет около 4 тысяч кампаний в 83 регионах - Российская газета, Российская газета (5 лӧддза-номъя тӧлысь 2024). Дата обращения: 28 моз тӧлысь 2024.
  3. ↑ 3,0 3,1 ЕДГ-2024: когда пройдет и кого будут выбирать, Ведомости. Дата обращения: 28 моз тӧлысь 2024.
  4. ↑ В 2025 году ЦИК полностью перейдет на ГАС «Выборы» 2.0. Ведомости (20 лӧддза-номъя тӧлысь 2024). Дата обращения: 17 моз тӧлысь 2024.
  5. ↑ ЦИК разрешил восьми приграничным регионам провести досрочное голосование. TACC. Дата обращения: 17 моз тӧлысь 2024.
  6. ↑ ЦИК перенесла выборы в семи муниципалитетах Курской области. Ведомости (21 моз тӧлысь 2024). Дата обращения: 23 моз тӧлысь 2024.
  7. ↑ ЦИК разрешил восьми приграничным регионам провести досрочное голосование, TACC. Дата обращения: 28 моз тӧлысь 2024.
  8. ↑ Выборы в Мосгордуму (МГД) 2024 и муниципальных депутатов ТиНАО и района Куркино (неопр.). mos.ru. Дата обращения: 29 моз тӧлысь 2024.
  9. ↑ Дистанционное электронное голосование (ДЭГ) на выборах: как голосовать, РЕН ТВ (21 ӧшым тӧлысь 2023). Дата обращения: 28 моз тӧлысь 2024.
  10. ↑ Прием заявок на онлайн-голосование открылся на портале "Госуслуги", m24.ru. Дата обращения: 28 моз тӧлысь 2024.
  11. ↑ Если партии сгрудились малые. Коммерсантъ (1 моз тӧлысь 2024). Дата обращения: 15 моз тӧлысь 2024.
  12. ↑ Более 400 тыс. заявлений на участие в ДЭГ подали через "Госуслуги", TACC. Дата обращения: 28 моз тӧлысь 2024.
  13. ↑ Памфилова: Кандидатов на выборы 8 сентября выдвинули 23 из 24 партий - Российская газета, Российская газета (17 сора тӧлысь 2024). Дата обращения: 28 моз тӧлысь 2024.
  14. ↑ В ЦИК России состоялось совещание с представителями партий по участию в едином дне голосования 2024 года. www.cikrf.ru. Дата обращения: 28 моз тӧлысь 2024.
  15. ↑ Петербургское «Яблоко» начинает муниципальную избирательную кампанию (17 апреля 2024)
  16. ↑ Что в «Единой России» ждут от региональных выборов 2024 года, Ведомости. Дата обращения: 28 моз тӧлысь 2024.
Босьтӧма "https://kv.ruwiki.ru/w/index.php?title=Ӧтувъя_гӧлӧсуйтан_лун_2024_вося_кӧч_тӧлысь_8_лунӧ&oldid=201718"-ысь