Пи лыд лун

Пи лыд лун
Кадпас	рака тӧлысь 14-ӧд лун
Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Пи лыд лун — пи лыдлы, математика константалы, сиӧм абу официальнӧй гаж, мый пасйӧны математика радейтысьяс рака тӧлысь 14-ӧд лунӧ 1:59:26 часын.

Тайӧ гажсӧ мӧвпыштіс 1987 воын Сан-Францискоысь физик Ларри Шоу. Сійӧ казяліс, мый кадпас индан америкаса системаын (тӧлысь / лун) рака тӧлысь 14-ӧд лун — 3/14 — и 1:59:26 кад ӧткодьӧсь π = 3,1415926… лыдлӧн медводдза разряда лыдпасъяскӧд.
Пырджык пасйӧны 1:59:26 лунын (12-часа система дырйи), а кодъяс кутчысьӧны 24-часа системаӧ, чайтӧны, мый тайӧ кадыс 13:59, и пасйӧны гажсӧ войнас.

Тайӧ лунӧ лыддьӧны ошканаторъяс π лыдлы, висьталӧны йӧзкотыр олӧмын сылӧн тӧдчанлун йылысь, серпасалӧны мирлысь антиутопическӧй серпасъяс π лыдтӧг, пӧжалӧны да сёйӧны «пи-рог» («Pi pie»), кӧні пасйӧма «пи» грек шыпас или лыдпаслӧн заводитчӧмыс, юӧны да ворсӧны «пи» вылӧ заводитчысь ворсӧмъясӧ, тӧдмалӧны юржугӧданъяс да нӧдкывъяс, йӧктӧны хороводӧн тайӧ лыдпаскӧд йитчӧм предметъяс гӧгӧр.

Интереснӧ, мый тайӧ лунӧ чужис Альберт Эйнштейн — относительносьт теория лӧсьӧдысь, и кувсис Стивен Хокинг.

Пасйӧны сідзжӧ π матыстчан значение лун — сора тӧлысь 22-ӧд лунӧ $({\frac {22}{7}})$. Колӧ пасйыны, мый 22/7 дрӧб формаын гижӧм тайӧ кадпасыс, стӧчджыка матыстӧ π лыдсӧ, 3,14 серти. Та дырйи кадпас пасъян форматыс ЛЛ/ТТ или Л/Т паныдасьлӧ тшӧкыдджыка ТТ.ЛЛ серти, мый вӧлі пуктӧма подулас гажсӧ рака тӧлысь 14-ӧд лунӧ индігӧн.

Видзӧдӧй тшӧтш

• Моль лун
• Квадрата вуж лун
• Ки чышкӧд лун
• Программистлӧн лун

Пасйӧдъяс

Ыстӧгъяс

• PiDay.org Официальный сайт 14 марта
• Антонюк, Павел Математики празднуют «пи»  (неопр.). Вокруг Света (14 рака тӧлысь 2008). — О празднике, замечательных и странных свойствах математической константы. Шыӧдчан кадпас: 14 рака тӧлысь 2012.
• Dr. Wilson Celebrates Pi Day (3/14) at The Maine School of Science and Mathematics (англ.)