Гӧльлун бырӧдӧм вӧсна тыш нуӧдан войтыркостса лун
«Гӧльлун бырӧдӧм вӧсна тыш нуӧдан войтыркостса лун» ( ООН-лӧн официал кывъяс вылын: англичан International Day for the Eradication of Poverty, араб اليوم الدولي للقضاء على الفقر, испан Día International para la erradicación de la Pobreza, китай 消除贫穷国际日, рочӧн Международный день борьбы за ликвидацию нищеты, француз la Journée internationale pour l'élimination de la pauvreté ) — пасйӧны быд во 1993 восянь, йирым тӧлысь 17-ӧд лунӧ. Вӧлі вынсьӧдӧма ООН-лӧн Генеральнӧй Ассамблеялӧн 1992 во ӧшым тӧлысь 22-ӧд лунся A/RES/47/196 №-а Резолюцияӧн.
Аслас резолюцияын ООН-лӧн Генеральнӧй Ассамблея, коді ошкис сійӧс, мый тайӧ лунӧ ӧти канмукостса организациялӧн водзмӧстчӧмӧн пасйисны «Гӧльлун бырӧдӧм вӧсна тыш нуӧдан войтыркостса лун», чуксаліс став канмусӧ тайӧ лунӧ нуӧдны гӧльлун бырӧдӧм кузя мероприятиеяс.
История
1987 вося йирым тӧлысь 17-ӧд лунӧ мирса некымын странаысь уна сикас сословиеысь 100 сюрс гӧгӧр морт чукӧртчисны Парижын, мортлӧн инӧдъяс изэрд — Трокадеро вылӧ (француз place du Trocadéro). Найӧ сувтісны паныд гӧльлунлы. Мортлысь инодъяс пыдди пуктӧм корӧмӧн право дорйысьяс ошкисны отец Жозеф Вресинскийлысь (фр. Joseph Wresinski, пол. Józef Wrzesiński), «Нёльӧд мир» войтыркостса ӧтмунӧмлы подув пуктысьлысь, лозунг: «Сэні, кӧні мортлы быть лоӧ овны гӧльӧн, торкӧны мортлысь инӧдъяссӧ. Ӧтувтчыны тайӧ инӧдъяс пыдди пуктӧм вӧсна тышын — быдӧнлӧн ыджыд мог».
Тайӧ лунӧ Трокадеро изэрд вылын вӧлі пуктӧма казьтылан из.
Водзӧ, гӧль йӧзлы отсӧг сетӧм могысь «Нёльӧд мир» войтыркостса ӧтмунӧмлӧн водзмӧстчӧмӧн, «Гӧльлун венӧм вӧсна тыш нуӧдан лун» пасйылісны быд во, ООН-лӧн Генеральнӧй Ассамблеяӧн резолюция примиттӧдз.
Статистика мыччӧдъяс
• 2005 воын гӧльлун вӧсна быд лун кувсис 30 000 кага.
• 2005 воын 2,5 миллиард морт олісны луннас 2 долларысь этшаджык вылӧ.
• 2005 воын 2,6 миллиард мортлӧн эз вӧв позянлуныс вӧдитчыны канализацияӧн.
Войтыркостса лунлӧн темаяс
• 2005 — «Сюрсвося Декларацияын урчитӧм сӧвмӧм кузя могъяс олӧмӧ пӧртӧм: гӧльджык йӧзлысь позянлунъяс кыпӧдӧм».
• 2006 — «Ӧтувъя вынъясӧн бырӧдам гӧльлун»
• 2007 — «Гӧля олысь йӧз кыдзи вежсьӧмъяслӧн вын: гӧльлун бырӧдӧм вӧсна тыш нуӧдан войтыркостса лунлы 20 во тырӧм»
• 2008 — «Гӧля олысь йӧзлӧн мортлӧн инӧд да достоинство»
• 2009 — «Челядь да семьяяс сувтӧны гӧльлунлы паныд»
• 2010 — «Гӧльлунысь бур уджӧ: кост венӧм».
• 2011 — «Гӧльлунысь зумыдлунӧ: йӧзыс инклюзивнӧй сӧвмӧдӧм шӧрын»
• 2012 — «Вывті гӧльлун дырйи нартитӧм дугӧдӧм: инӧдъяс да позянлунъяс паськӧдӧмлы да мир стрӧитӧмлы отсалӧм»
• 2013 — «Дискриминациятӧм мир вӧсна ӧтув уджалӧм: зэв гӧля олысь йӧзлӧн опытӧн да тӧдӧмлунъясӧн вӧдитчӧм»
• 2014 — «Некодӧс энӧ кольӧй бӧрӧ: мӧвпалӧй, сёрнитӧй да ӧтвылысь мыйкӧ вӧчӧй вывті гӧльлунлы паныд»
• 2015 — «Судзсяна аскиа лун лӧсьӧдӧм: гӧльлунлы да дискриминациялы пом пуктӧм могысь ӧтувтчӧм»
• 2016 — «Увтыртӧмсянь да ӧтдортӧмсянь участвуйтӧмӧдз: гӧльлунсӧ быд ногыс бырӧдӧм»
• 2017 — «Йирым тӧлысь 17-ӧд лунся гӧльлун бырӧдӧм кузя шыӧдчӧмлы вочавидзӧм: мирнӧй да инклюзивнӧй котыръясӧ воӧдчӧм»[1]
• 2018 — «Ӧтувтчӧй медся гӧльяскӧд, медым стрӧитны мир, кӧні быдлаын пыдди пуктӧны мортлысь инӧядъссӧ да достоинствосӧ»
• 2019 — «Ӧтвылысь сетӧй челядьлы, налӧн семьяяслы да котыръяслы позянлун бырӧдны гӧльлун»
• 2020 — «Вӧчӧй ӧтвылысь став йӧзлы социальнӧй да экологическӧй справедливосьт»
• 2021 — «Стрӧитам ӧтлаын: бырӧдам нэмӧвӧйся гӧльлун, став йӧзӧс да миянлысь му шарнымӧс пыдди пуктӧмӧн»
Ыстӧгъяс
• День Борьбы с Нищетой
• Официальный сайт
• Резолюция A/RES/47/196
• Послание Генерального секретаря ООН в 2005 г.
• Доклад ПРООН «О развитии человека»
• Интернет-страница посвящена Жозефу Вресински
• Официальный сайт Международного Движения АТД Четвёртый Мир
• Речь Жозефа Вресинского произнесена на площади Трокадеро 17 октября 1987 года