Заповедникъяслӧн войтыркостса лун
| Заповедникъяслӧн войтыркостса лун | |
|---|---|
 Абиску национал парк. Медводдза швед национал парк Заполярьеын | |
| Вынсьӧдӧма | 2000 воын Вӧр-ва видзан войтыркостса союзлӧн вӧзйӧм серти |
| Пасйӧны | быд во |
| Кадпас | ода-кора тӧлысь 24-ӧд лун |
| Йитчӧма | Швецияын 1909 воын национал парк лӧсьӧдӧмкӧд |
Заповедникъяслӧн войтыркостса лун (рочӧн Междунаро́дный день запове́дников) — быд во ода-кора тӧлысь 24-ӧд лунӧ став мирын вӧр-ва видзан войтыркостса союзлӧн водзмӧстчӧм серти пасъяна гаж. Заповедникъяс видзысьяслӧн уджсикас гажъясысь ӧти.
История
1909 вося ода-кора тӧлысь 24-ӧд лунӧ Швецияын вӧлі котыртӧма национал парк. Тайӧ канмуыс лои Европаын медводдзаӧн, кӧні лоис национал паркъяслӧн да заповедникъяслӧн система.
2000 восянь вӧр-ва видзан войтыркостса котырлӧн водзмӧстчӧм серти быд во пасйӧны заповедникъяслысь войтыркостса лун. Медшӧр могыс — видзны вӧр-ва да пемӧсъясӧс[1][2].
Россияын эм заповедникъяслы да национал паркъяслы сиӧм торъя лун, сійӧс пасйӧны тӧвшӧр тӧлысь 11-ӧд лунӧ. Тайӧ лунсӧ сиӧма странаын медводдза заповедник — Баргузинскӧй заповедник — лӧсьӧдӧмлы.
Пасйӧм
Тайӧ лунӧ паркъясын да заповедникъясын восьтӧны тематическӧй выставкаяс, нуӧдӧны экскурсияяс, вӧр-ва видзӧмлы сиӧм лекцияяс, фестивальяс да мероприятиеяс.
Заповедникъяс
Заповедникъяс — мутаслӧн либӧ акваториялӧн юкӧн, кӧні оз позь нуӧдны мортлысь быдсикас удж, медым видзны флора да фауна, а сідзжӧ бузганъяс, важся пещераяс да кыртаяс[3].
Мирса медводдза заповедник вӧлі лӧсьӧдӧма миян эраӧдз III нэмын Шри-Ланкаын. Сэки царь Деванампиятис торъя оланпасӧн запретитіс аслас подданнӧйяслы ветлыны дівывса ӧткымын участок вылӧ, медым видзны найӧс аслыс да аслас челядьлы[4].
Вӧр-ва видзан войтыркостса союзлӧн юӧр серти, 2024 воын мирын вӧлі 119 странаын 6555 национал парк да 630 сайӧ вӧр-ва биосфернӧй заповедник[5].
Мирын медся ыджыд заповедник куйлӧ Африкаын. Сійӧс артмӧдӧма куим национал парк ӧтувтӧмӧн — Крюгер национал парк Лунвыв Африкаын, Лимпопо национал парк Мозамбикын да Гонарежу национал парк Зимбабвеын. Ставнас ыдждаыс — 35 сюрс км²[6]. Медся ичӧт заповедникъясысь ӧти, Галичья Гора, куйлӧ Россияын. Сылӧн ыдждаыс сӧмын 2,3 км²[7].
Коми Республикаын заповедникъяс
2024 вося вӧльгым тӧлысь 13-ӧд лун вылӧ Коми Республикаын уджаліс федеральнӧй тӧдчанлуна 4 заповедник — Печӧра-Ылыдзса канму вӧр-ва биосфернӧй заповедник, «Югыд ва» национальнӧй парк, «Койгорт» национальнӧй парк да «Параська тыяс» федеральнӧй тӧдчанлуна канму вӧр-ва заказник, а сідзжӧ дінму (республика) тӧдчанлуна 239 торйӧн видзан мутас (193 канму вӧр-ва заказник да 46 вӧр-ва паметник) да меставывса тӧдчанлуна 2 торйӧн видзан мутас[8].
Галерея
Серенгети. Национал парк Танзания войвылын
Баргузинскӧй заповедник. Россия (Бурятия)
Национал парк Шри-Ланкиын
Вилпатту. Шри-Ланка. Мирын медся важ заповедник
Лимпопо транснационал парк. Мирын медся ыджыд парк.
Пасйӧдъяс
- ↑ 24 мая отмечается Международный день заповедников. gorodirkutsk.ru. Город Иркутск.РУ (22 ода-кора тӧлысь 2019). Шыӧдчан кадпас: 25 косму тӧлысь 2025.
- ↑ Заповедный мир "Ненецкий", Русское географическое общество (24 ода-кора тӧлысь 2023). Шыӧдчан кадпас: 25 косму тӧлысь 2025.
- ↑ Что такое заповедник, и чем он отличается от заказника: примеры, Моя планета. Шыӧдчан кадпас: 25 косму тӧлысь 2025.
- ↑ Национальные парки Шри-Ланки. travellanka.ru. Шыӧдчан кадпас: 25 косму тӧлысь 2025.
- ↑ Тамара Казарина. Заповедные места, ТАСС. Шыӧдчан кадпас: 25 косму тӧлысь 2025.
- ↑ В Африке создан крупнейший национальный парк, РИА Новости (11 ӧшым тӧлысь 2002). Шыӧдчан кадпас: 25 косму тӧлысь 2025.
- ↑ Международный день заповедников, Парламентская газета (24 ода-кора тӧлысь 2019). Шыӧдчан кадпас: 25 косму тӧлысь 2025.
- ↑ Особо охраняемые природные территории (ООПТ). Министерство природных ресурсов и охраны окружающей среды Республики Коми. Шыӧдчан кадпас: 3 лӧддза-номъя тӧлысь 2025.