Манарага

Босьтӧма Рувикиысь
Манарага
Манарага и Косью юяс сёртассянь Манарагалӧн серпас
Манарага и Косью юяс сёртассянь Манарагалӧн серпас
Медвылыс йыв
Абсолютнӧй джуджта1662 м
Ин
Гӧра системаВойвыв Урал 
Россия
Красная точка
Манарага
Чилимдін районУскар кар кытшИнта кар кытшВӧркута кар кытшПечӧра районИзьва районУдора районЕмдін районСыктывдін районСыктыв районЛуздор районКойгорт районКӧрткерӧс районКулӧмдін районМылдін районВуктыл кар кытшСосногорск районУква кар кытшКняжпогост районЯран асвеськӧдлан кытшЯмал-Яран асвеськӧдлан кытшХанты-Вӧгул асвеськӧдлан кытш — ЮграПерым крайСвердловск обласьтАрхангельск обласьтКиров обласьтКострома обласьтВӧлӧгда обласьтРеспублика Коми
Описание изображения
Красная точка
Манарага
Логотип РУВИКИ.Медиа Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Манарага (сідзжӧ Сизимъюра да Унаюраиз)[1] (1662 м) — Войвыв Уралын керӧс[2]. Гӧра йылыс — 5-7 гырысь пиньяса — «жандармъяса» — сынан кодь.

Меститчӧ «Югыд ва» национал паркын[2][3]. Рытыв-Войвыв федерал кытшын да Коми Республикаын медся джуджыд гӧра.

Э. К. Гофман «Пай-Хой, или Северный Урал» уджын тадзи гӧгӧрвоӧдӧ нимсӧ:

Извилина долины открыла перед нами боковой вид на Манарагу, и тогда её гвоздеобразный шпиц явился необыкновенною зубчатою вершиною. По этой вершине гора получила своё самоедское имя, которое по истолкованию нашего переводчика значит „Медвежья лапа“

Збыль, нимыс воис яран кывйысь: Манарага (яран мана — ошлӧн воддза лапаыс, яран раха — кодь) — ош лапа кодь. Сылӧн эм коми нимъяс — Сизимъюра да Унаюраиз[4].

Манарага тулысын

1927 воӧдз, кор А. Н. Алешков шуис Народная гӧрасӧ Ураллӧн медся джуджыд керӧсӧн, медся джуджыднас лыддисны Манарагасӧ. Кӧть эськӧ сійӧ 200 метраӧн ичӧтджык Народная гӧраысь, сійӧ зэв мича. Гӧра улас визувтӧ татшӧм жӧ нима Манарага ю[2].

Быд во Манарага дорӧ воӧны туристъяс. Тані сӧвмӧма уна сикас туризм: подӧн кокни экскурсияяс, юяс кузя кылӧдчӧм, чери кыйӧм, вӧралӧм и, дерт жӧ, гӧраяс вылӧ кыпӧдчӧм. Медым кыпӧдчыны Манарагалӧн веськыд «пиньӧ» гожӧмын, торъя снаряжение оз ков. Медся вылыс йывнас лоӧ веськыдладорсяньыс мӧд «пиньыс», и медым сэтчӧ кайны, колӧ лоны скалолазӧн.

Манарага дорын эмӧсь туристъяслы сувтланінъяс, шуам, «Манарага приют»[5], кӧні туристъяс вермӧны бура шойччыны Манарага вылӧ кыпӧдчӧм водзын да сы бӧрын, кылӧдчыны Косью, Тшугӧр, Пӧдчерӧм, Сыня юяс кузя.

Эм уна туроператор, кодъяс котыртӧны Манарага дорын став сикас туръяс[6][7][8].

Культураын тӧдчанлун

[вежны | Вежны кодировкаын]

• Сергей Алексеевлӧн «Сокровища валькирии» небӧгын эм МАНА-РА-ГА — «шонділань кыскысь».
• Владимир Сорокинлӧн эм «Манарага» роман.
• «Вальс Манарага» — Леонид Курбатовлӧн сьыланкыв[9].

  1. Манарага (№ 0169667) / Реестр наименований географических объектов на территорию Республики Коми по состоянию на 5.10.2020 // Государственный каталог географических названий / rosreestr.ru.
  2. 1 2 3 Лист карты Q-40-107,108 р Нидысей. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1961 год. Издание 1962 г.
  3. Югыд Ва. — Информация об ООПТ на сайте информационно-аналитической системы «Особо охраняемые природные территории России» (ИАС «ООПТ РФ»): oopt.aari.ru. Шыӧдчан кадпас: 14 тӧвшӧр тӧлысь 2021.
  4. Матвеев А. К. Географические названия Урала : Топонимический словарь. — Екатеринбург : Издательский дом «Сократ», 2008. — 352 с. — ISBN 978-5-88664-299-5.
  5. Туристистический приют "Манарага", Манарага. Туризм. Шыӧдчан кадпас: 22 рака тӧлысь 2025.
  6. Манарага тур, Манарага тур. Шыӧдчан кадпас: 22 рака тӧлысь 2025.
  7. Туры на гору Манарага от прямых организаторов, Большая страна. Шыӧдчан кадпас: 22 рака тӧлысь 2025.
  8. Путешествие на горы Народная и Манарага, Агентство по развитию туризма и продвижению Республики Коми. Шыӧдчан кадпас: 22 рака тӧлысь 2025.
  9. Леонид Курбатов. Вальс Манарага. Bards.ru. Шыӧдчан кадпас: 18 кӧч тӧлысь 2020. Архивируйтӧма 14 рака тӧлысь 2022.