Ашальчи Оки
Ашальчи Оки | |
---|---|
Чужигӧн сетӧм нимыс | рочӧн Акилина Григорьевна Векшина |
Чужан лун | 4 (16) косму 1898 |
Чужанін | |
Кулан лун | 1973-ӧд вося йирым тӧлысь 31-ӧд лун (75 арӧс) |
Куланін | |
Страна |
|
Мыйся уджыс | поэтесса, писательница, офтальмолог, врач |
Ошканпасъяс да премияяс |
Q5Ашальчи Оки
Ашальчи Оки (1898—1973) — удмурт поэтесса да гижысь, бурдӧдысь. Збыль нимыс — Акулина Григорьевна Векшина.
Олан туй
- косму тӧлысь 4 (16) лун — Чужис Грах районса Кузебаево грездын кресьтянин семьяын.
- 1914 — Помаліс велӧдысьяслысь Карлыганса Вотскӧй школа, 1921 — Казаньын рабочӧй факультет.
- 1928 — Помаліс Казаньса университетын медицина факультет, босьтчис уджавны врач-окулистӧн.
- Ветліс Айму вӧсна Ыджыд тыш вылӧ, фронт вылын вӧлі хирургӧн 571 №-а полевӧй госпитальын. Эм войнакадся наградаяс.
- 1946, йирым тӧлысь — Армияысь локтӧм бӧрын уджаліс врачӧн Алнаш районса бурдӧдчанінын.
- Алнаш сиктын.
Гижан удж
Ашальчи Оки — удмурт литератураын медводдза нывбаба-поэт. Кывбуръяссӧ заводитіс йӧӟӧдны 1918 восянь «Виль синь» и «Гудыри» удмурт газетъясын. Удмурт кывйӧн медводдза кывбур небӧг «Сюрес дурын» (Туй дорын) петіс 1925 воын [1], рочӧн — «О чем поет вотячка» небӧг — петіс 1928 воын.
1933 воын гижысьӧс мыждӧны националистъяскӧд йитӧд кутӧмын сідз шусяна «СОФИН» («Союз освобождения финских народностей») делӧ серти. Та бӧрын Ашальчи Оки кежӧ гижан уджысь. Реабилитируйтӧма сӧмын 1956 воын [2].
Ашальчи Оки гижис лирикаа кывбуръяс, кодъяс сиӧмаӧсь чужан мулы, нывбаба-удмурт олӧмлы. Сылӧн гижӧдъясыс матынӧсь фольклор дорӧ. Мукӧд кывбурыс лоины йӧзкостса сьыланкывъясӧн.
Ашальчи Оки гижис сідзжӧ челядьлы.
Кывбуръяссӧ вуджӧдӧма Рочмуса уна кыв вылӧ, а сідзжӧ француз, венгер да фин кывъяс вылӧ. Кывбуръяс вылас гижӧма уна сьыланкыв.
Небӧгъяс
Удмурт кывйӧн
Роч кыв вылӧ вуджӧдӧмӧн
Паметь
- Поэтесса кулӧм бӧрын Алнаш сиктын восьтӧма керка-музей [2].
- 1994 воын лӧсьӧдӧма Ашальчи Оки нима Удмуртияса национальнӧй литературнӧй премиа [3].
Наградаяс
- Удмурт АССР-ын нимӧдана бурдӧдысь (1957)
- Уджвывса ветеран.
Видзӧдӧй тшӧтш
- Айво Иви — Удмурт гижысь, Ашальчи Окилӧн вок.
Ӧшмӧсъяс
- Писатели Удмуртии. Биобиблиографический справочник. Ижевск, 1963.
- Удмуртская литература. Ижевск, 1966.
- Краткая литературная энциклопедия (рочӧн)
- Виртуальный музей Ашальчи Оки