Туркин Адольф Иванович

Туркин Адольф Иванович
Туркин Адольф Иванович
Чужан лун	1936-ӧд вося тӧвшӧр тӧлысь 1-ӧд лун
Чужанін	Йӧрӧсдін, Емдін район, Коми (Зыряна) асвеськӧдлан обласьт, Войвыв край, РСФСР, Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз;
Кулан лун	1996-ӧд вося лӧддза-номъя тӧлысь 18-ӧд лун (60 арӧс)
Куланін	Таллинн, Харьюмаа[d], Эстония;
Мыйся уджыс	филолог, вуджӧдчысь, гижысь

Туркин Адольф Иванович (комиӧн — Кöсты Вась Миш Öдöль) (1936 вося тӧвшӧр тӧлысь 1 лун, Емдін районса Йӧрӧсдін грезд — 1996 вося лӧддза-номъя тӧлысь 18-ӧд лун, Таллинн) — коми кыв туялысь, филология наукаяс доктор (1989).

Олантуй

Туркин А. И. чужис 1936 вося тӧвшӧр тӧлысь 1 лунӧ Емдін районса Йӧрӧсдін грездын.

1955 воын помаліс Айкатылаын шӧр школа, кык во служитіс саридз флотын Приморъе крайын (Ольга бухта). Армия бӧрын кык во (1957—1959) корреспонденталіс Емдін районса «Вперёд» газетын.

1959—1964 воясӧ велӧдчис Ленинградса канму университетын. Ленинградса университет помалӧм мӧдӧдӧмаӧсь уджавны СССР-лӧн Финляндияса посольствоӧ, кӧні уджалӧма кык во. 1968 воын пырис велӧдчыны СССР-са АН-лӧн Кыв туялан институтса аспирантураӧ, кӧні В. И. Лыткин веськӧдлӧм улын 1972 воын дорйис кандидатскӧй диссертация «Улыс Эжваса топонимия» тема вылӧ, а 1989 воын — докторскӧй диссертация «Топонимия Коми АССР. Лингвистический анализ» тема серти.

1966—1968 да 1971—1973 воясӧ уджаліс Коми наука шӧринса Кыв, литература да история институтын младшӧй научнӧй сотрудникӧн, 1973—1996 воясӧ — Эстонияса наукаяс академиялӧн Эст кыв институтын старшӧй научнӧй сотрудникӧн.

А. И. Туркин — 200 сайӧ научнӧй уджлӧн, а сідзжӧ финскӧй да эстонскӧй авторъяслысь комиӧдӧмъяслӧн, К. Ф. Жаковлысь творчествосӧ туялӧмъяслӧн автор. А. И. Туркинлӧн медшӧр уджъясысь ӧти — Э. Лённротлысь «Калевала» комиӧдӧм (абу эштӧдӧма).

1987 воын А. И. Туркинлы сетісны «Калевала» котырлысь (Хельсинки) юбилейнӧй медаль.

Кувсис 1996 вося лӧддза-номъя тӧлысь 18-ӧд лунӧ Таллиннын, гуалӧма Айкатыла сиктын.

Туялан удж

Гижис 220 сайӧ туясян удж.

Небӧгъяс

• Кӧні тэ олан? — Сыктывкар, 1977.
• Краткий коми топонимический словарь. — Сыктывкар, 1981.
• Этногенез народа коми по данным топонимии и лексики. — Таллинн, 1985.
• Основы коми топонимии. — Сыктывкар, 1985.
• Топонимический словарь Коми АССР. — Сыктывкар, 1986.
• Топонимия Республики Коми (лингвистический анализ). — Сыктывкар: Изд-во СыктГУ, 2014. — 500 с.

Наградаяс

А. И. Туркин вӧлі чужан кыв котырса тырвыйӧ членӧн (1977, Таллинн), Финн-йӧгра котырса иностраннӧй членӧн (1983, Хельсинки), «Калевала» котырса иностраннӧй членӧн (1985, Хельсинки), Финскӧй литературнӧй котырса член-корреспондентӧн (1990, Хельсинки), Урало-Алтайскӧй котырса тырвыйӧ членӧн (1990, Гамбург). 1987 воын сетӧмаӧсь «Калевала» котырлысь (Хельсинки) юбилейнӧй медаль. Коми кыв туялӧмысь Коми Республикаса канму премияа лауреат (1997, кувсьӧм бӧрас)^[1].

А. И. Туркинлӧн портрет. Козлов Э., 1995

Паметь

• 1995 воын Э.Козлов серпасаліс А. Туркинлысь портретсӧ;
• 2012 воын Айкатыласа шӧр школаӧ ӧшӧдӧма казьтылан пӧв^[2].

Литература

• Бурлыкина М. И. Коми топонимист Адольф Туркин // Топонимия Республики Коми (лингвистический анализ). — Сыктывкар: Изд-во СыктГУ, 2014. — С. 4-62.

Ыстӧдъяс

↑ Туркин Адольф Иванович (неопр.). НБРК. Шыӧдчан кадпас: 17 лӧддза-номъя тӧлысь 2025.
↑ В Айкино увековечили память земляка

[1] Туркин Адольф Иванович (неопр.). НБРК. Шыӧдчан кадпас: 17 лӧддза-номъя тӧлысь 2025.

[2] В Айкино увековечили память земляка

[1]

[2]