Перым Коми кытш
Канпас
|
Дӧрапас
|
| Веськӧдлан шӧрин | Кудымкар |
| Юралысь | Виктор Рычков |
| Каналан кывъяс | Перым Коми, роч |
| Коми-Пермяцкöй округ Перым Коми кытш мусерпасын | |
| Телефон код | +7 34260 |
| Автомобиль код | 59,81,159 |
| Официал сайт | |
Перым Коми кытш (Урал водзын, Кама йылын. Тайӧ коми войтырлӧн чужанін. Коми йӧзыслӧн мӧд чужан му — Коми Республика, куйлӧ Коми кытшсянь войвылынджык.
Перым Коми кытшлӧн ыдждаыс – 32,77 сюрс км².
Олысь лыд – 127 сюрс морт (2009) (132824 морт 2005 воын), на пöвстысь комияс – 60,2%.
Веськӧдлан шӧрин – Гайна, Кӧс, Кӧч, Юрла да Юсьва. Перымса Коми кытшын дзик ӧти кар — Кудымкар, ӧти кар овмӧдчӧмин — Пожва, 30 сикт, 66 посёлок да 590 грезд.
Перымса Коми кытш артмӧма Урал (Свердловск) обласьтӧ, а Перым (Молотов) обласьтӧ.
Перымса Коми асвеськӧдлан кытш.
2005 вося ӧшым тӧлысь 1 лунсянь, асъюралӧмсӧ воштӧм вӧсна, Коми кытшыс лоис аслыссяма статуса мувывторӧн выльысь артмӧм Перым муын.
Перым Коми кытшын веськӧдлӧ Перымсянь индӧм министр. Сылӧн эм аслас веськӧдланін, рочӧн шусьӧ Перым Коми кытшлӧн делöяс серти министерство. Медводдза министрӧн Валерий Баяндин. Игорь Быкариз, 2012 вося лӧддза-номъя тӧлысьсянь веськӧдлӧ Виктор Рычков.
Перым Коми кытш олӧ Урал кад серти: муюгыд (Гринвич) кад + 5 час (гожӧмнас + 6 час), Мӧсква кад + 2 час.
Коми кытшын сьӧм – роч шайт (руб). 1 шайт = 100 ур.
Перым коми войтыр олӧны вӧр лэдзӧмӧн, тшак-вотӧс чукӧртӧмӧн да йӧв-яй вузалӧмӧн.
Коми кытшын абу кӧрт туй. Кудымкарсянь кӧрт туй дiнӧдз (Менделеёв нима станцияӧдз) колӧ мунны 100 км.
Ним
Перым Коми кытш рочӧн шусьӧ Коми-Пермяцкий округ Пермского края. Татӧн олысь войтырыс ассьыс кытшсӧ шуӧны Коми округ. Тайö регионсö медводз вöлi шуӧны Коми (пермяцкӧй) национальнӧй округ, 1937 во бӧрын – Коми-Пермяцкӧй национальнӧй округ, 1977 восянь – Роч муын выль Оланподув (Конституция) лэдзӧм бӧрын, кытшыслӧн нимыс лоис Коми-Пермяцкӧй автономнӧй округ (комиӧн — Перымса Коми асшӧр кытш). Торъя регионлысь асшӧрлун воштӧм бӧрын кытшыслӧн тыр нимыс лоӧ Перым Коми кытш.
Ассьыс нимсӧ кытшыс босьтӧма татӧн важынсянь олысь коми войтырлӧн ним серти, код вӧсна сійӧ и вӧлі лӧсьӧдӧма.
Статус
Коми кытшыслы ӧнiя статусcö вӧлі пуктӧма 2007 вося косму тӧлысьö, кор Перым муысь Оланпас лэдзан ӧксян (Законодательнӧй собраннё) вынсьӧдіс Перым мулысь Устав.
Сы серти Коми кытшыслӧн мутасыс (территория) кольӧ сы ыджда жӧ, мый ыджда вӧлі Перым мукӧд ӧтлаасьтӧдз.
Перым Коми кытшын артмӧдӧма ӧти мандата кык бӧрйысян кытш. Перым муса юралысьлысь шуӧмъяссӧ Коми кытшын пӧртӧ олӧмӧ Перым Коми кытшса делӧяс серти министерство. Сійӧн веськӧдлӧ Перым муысь министр, кодi лоӧ Коми кытшын юралысьӧн.
Уставлӧн 42 параграф серти Перым му (государство) нимсянь веськӧдлан органъяслы колӧ лӧсьӧдны уджнысӧ сідз, медым перым коми войтырлӧн сӧвмис кыв, лов культура да этнос.
Перым Коми кытшын каналан кылӧн лоӧ роч кыв. Сыкӧд ӧтлаын веськӧдлан керкаясын позьӧ сёрнитны и комиӧн (Перым коми кыв вылын).
Юклӧм
.svg)
Перым Коми кытшӧ пырӧ квайт район да ӧти кар.
| Район ним | Ыджда
(км²) |
Олысь лыд
(сюрс морт) |
Кымын
оланiн |
Юрсикт |
|---|---|---|---|---|
| Гайна район | 14928 | 21 | 51 | Гайна |
| Кӧс район | 3462 | 10 | 61 | Кӧс |
| Кӧч район | 2700 | 12,3 | 79 | Кӧч |
| Кудымкар район | 4741 | 29,9 | 295 | Кудымкар |
| Юрла район | 3831 | 12,2 | 94 | Юрла |
| Юсьва район | 3100 | 29,5 | 166 | Юсьва |
Коми районъясӧн лыддысьӧны Гайна, Кӧс, Кӧч, Кудымкар да Юсьва, дзик роч районӧн — Юрла.
Войвыв районъяс лыдӧ пырӧны Гайна, Кӧс, Кӧч да Юрла районъяс, лунвыв районъясӧн лоӧны – Кудымкар да Юсьва.
География
Перым Коми кытш куйлӧ Рочмуын Европа юкӧнас, Урал керӧссянь рытланьын, Кама йылын. Перым муын кытшыс куйлӧ рытыввойвылын.
Кытш олӧ IV час отын, Мӧсквакӧд торъялӧм — +2 час.
Мувывтор
Муыслӧн ыджда 32,77 сюрс км², Перым мулӧн 20,4%. Коми кытш ыджыдджык сэтшӧм канмуясысь, кыдзи Албания, Армения да Бельгия.
Перым Коми кытшлӧн войвывсянь лунвывланьӧ кузьтаыс 280 км, рытыввывсянь асывланьӧ — 180 км.
Кытш куйлӧ вывтасiна паськыдъясын. Сылӧн медвылыс чут: войвылын 61°04′ о. п., 52°52′ а. к., лунвылын 58°33′ о. п., 54°47′ а. к., рытыввылын 69°32′ о. п., 51°47′ а. к., асыввылын 59°15′ о. п., 56°15′ а. к.
Войвылас кытшыскӧд орччӧн куйлӧ коми йӧзыслӧн мӧд чужан му — Камакатыд да Зюзьдін районъяс, лунвылын — Перым муысь Сива, Карагай да Ильинскӧй районъяс, асыввылын — Перым муысь Добрянка, Усоллё, Совкар да Чердiн районъяс.
Дöрапас да канпас
Войтыр
История
Политика
Овмӧс
Культура
Религия
Велӧдӧм
Дзоньвидзалун
Спорт
Видзӧд сідзжӧ
Ӧтуввез
- Коми кытш делöяс серти министерстволӧн сайт
- «Парма-новости» газетлӧн сайт
- «Парма» газетлӧн сайт
- Коми кытшса сайт «kudymkar.org» = «komiperm.ru»
- Коми кытшлӧн важ сайтъяс: [1], [2], [3]
- Фин-йӧгра юӧртан шӧрин
Ӧшмӧсъяс
- Бачев Г.Т., Зубов Ю.П. Страницы истории Коми-Пермяцкого автономного округа. – Перым, 1995. ISBN 5-88-9-008-6.
- География Коми-Пермяцкого автономного округа. – Перым, 1992. ISBN 5-7625-0162-0.
- Коми-пермяккез. – Кудымкар, 2008. ISBN 978-963-9876-09-05.
- Коми-Пермяцкий автономный округ. Страницы истории. – Кудымкар, 1988. ISBN 5-7625-0178-7.
- Коми-Пермяцкий автономный округ на рубеже веков. – Кудымкар, 2000. ISBN 5-87901-051-1.
- Коми-Пермяцкий национальный округ. – Ленинград, 1948.
Ыстӧдъяс
