Войвыв саами кыв

Босьтӧма Рувикиысь

Войвыв саами кыв (Davvisámegiella, Sámegiella) тайӧ чудь-йӧгра кыв Норвегмуын, Шведмуын да Суоми Муын.

Саами анбур

A a Á á B b C c Č č D d Đ đ E e F f G g
a á be ce če de đe e eff ge
/ɑ/ /a/ /b/ /ts/ /tʃ/ /d/ /ð/ /e/ /f/ /ɡ/
H h I i J j K k L l M m N n Ŋ ŋ O o P p
ho i je ko ell emm enn eŋŋ o pe
/h/ /i/ /j/ /k/ /l/ /m/ /n/ /ŋ/ /o/ /p/
R r S s Š š T t Ŧ ŧ U u V v Z z Ž ž
err ess te ŧe u ve ez
/r/ /s/ /ʃ/ /t/ /θ/ /u/ /v/ /dz/ /dʒ/

Грамматика

Эмакыв

Эмакывлӧн войвыв саами кывйын эм кык лыд: ӧтка лыд (ovttaidlohku) да уна лыд (máŋggaidlohku); сизим вежлӧг:

Вежлӧг Ӧтка лыд Вуджӧдӧм Уна лыд Вуджӧдӧм
Nominatiiva
нимтан
giehta
oaivi
ruoktu
ки
юр
керка
gieđat
oaivvit
ruovttut
кияс
юръяс
керкаяс
Akkusatiiva
керан
gieđa
oaivvi
ruovttu
кисӧ
юрсӧ
керкасӧ
gieđaid
oivviid
ruovttuid
кияссӧ
юръяссӧ
керкаяссӧ
Genitiiva
асалан
gieđa
oaivvi, oaivve
ruovttu, ruovtto
килӧн
юрлӧн
керкалӧн
gieđaid
oivviid
ruovttuid
кияслӧн
юръяслӧн
керкаяслӧн
Illatiiva
пыран, матыстчан
gihtii
oaivái
ruktui
киӧ, килань
юрӧ, юрлань
керкаӧ, керкалань
gieđaide
oivviide
ruovttuide
киясӧ, кияслань
юръясӧ, юръяслань
керкаясӧ, керкаяслань
Lokatiiva
ина, петан, ылыстчан
gieđas
oaivvis
ruovttus
киын, киысь, кисянь
юрын, юрысь, юрсянь
керкаын, керкаысь, керкасянь
gieđain
oivviin
ruovttuin
киясын, киясысь, кияссянь
юръясын, юръясысь, юръяссянь
керкаясын, керкаясысь, керкаяссянь
Komitatiiva
ӧтвывтан, керанторъя
gieđain
oivviin
ruovttuin
кикӧд, киӧн
юркӧд, юрӧн
керкакӧд, керкаӧн
gieđaiguin
oivviiguin
ruovttuiguin
кияскӧд, киясӧн
юръяскӧд, юръясӧн
керкаяскӧд, керкаясӧн
Essiiva
эма
giehtan
oaivin
ruoktun
кыдз ки, киӧн (лоны)
кыдз юр, юрӧн (лоны)
кыдз керка, керкаӧн (лоны)
giehtan
oaivin
ruoktun
кыдз кияс, киясӧн (лоны)
кыдз юръяс, юръясӧн (лоны)
кыдз керкаяс, керкаясӧн (лоны)

Индан-асалан суффиксъяс

Ӧтка лыд Вуджӧдӧм Кыка лыд Вуджӧдӧм Уна лыд Вуджӧдӧм
-an, -án, -en, -on -ӧй -ame, -áme, -eme, -ome, -eame (кыкнаннымлӧн) -ным -amet, -ámet, -emet, -omet, -eamet -ным
-at, -át, -et, -ot -ыд -ade, -áde, -ede, -ode, -eatte (кыкнанныдлӧн) -ныд -adet, -ádet, -edet, -odet, -eattet -ныд
-as, -ás, -es, -is, -os, -us -ыс -aska, -áska, -eska, -iska, -oska, -uska, -easkka (кыкнанныслӧн) -ныс -aset, -áset, -eset, -iset, -oset, -uset, -easet -ныс

Ruoktu (керка):

Ӧтка лыд Вуджӧдӧм Кыка лыд Вуджӧдӧм Уна лыд Вуджӧдӧм
rukton керкаӧй ruktome (кыкнаннымлӧн) керканым ruktomet керканым
ruktot керкаыд ruktode (кыкнанныдлӧн) керканыд ruktodet керканыд
ruoktus керкаыс ruoktuska (кыкнанныслӧн) керканыс ruoktuset керканыс

Морта нимвежтасъяс

Морта нимвежтасъяслӧн эм куим лыд: ӧтка лыд (ovttaidlohku), кыка лыд (guvttiidlohku) да уна лыд (máŋggaidlohku)

Ӧтка лыд Вуджӧдӧм Кыка лыд Вуджӧдӧм Уна лыд Вуджӧдӧм
mun ме moai ми (кыкнан) mii ми
don тэ doai ті (кыкнан) dii ті
son (ловъя), dat (ловтӧм) сійӧ soai найӧ (кыкнан) sii найӧ

Кадакывлӧн вежласьӧм

Кадакывъяслӧн кывпод пасъяс: -at (mannat - мунны), -it (boahtit - воны), -ut (lávlut - сьывны).

viehkat (котравны):

Dálá áigi (Ӧнія кад)

Ӧтка лыд Вуджӧдӧм Кыка лыд Вуджӧдӧм Уна лыд Вуджӧдӧм
viegan котрала vihke (кыкнан) котралам viehkat котралам
viegat котралан viehkabeahtti (кыкнан) котравныд viehkabehtet котравныд
viehká котралӧ viehkaba (кыкнан) котралӧны vihket котралӧны

Vássán áigi (Колян кад)

Ӧтка лыд Вуджӧдӧм Кыка лыд Вуджӧдӧм Уна лыд Вуджӧдӧм
vihken котралі viegaime (кыкнан) котралім viegaimet котралім
vihket котралін viegaide (кыкнан) котралінныд viegaidet котралінныд
viegai котраліс viegaiga (кыкнан) котралісны vihke котралісны

Соссяна кывтор

Ӧтка лыд Вуджӧдӧм Кыка лыд Вуджӧдӧм Уна лыд Вуджӧдӧм
in ог ean огӧ eat огӧ
it он eahppi онӧ ehpet онӧ
ii оз eaba оз eai оз

Лыдакывъяс

Okta — 1
Guokte — 2
Golbma — 3
Njeallje — 4
Vihtta — 5
Guhtta — 6
Čieža — 7
Gávcci — 8
Ovcci — 9
Logi — 10
Oktanuplohkkái — 11
Guoktelogi — 20
Guoktelogiokta — 21
Golbmalogi — 30
Čuođi — 100
Guoktečuođi — 200
Duhat — 1000
Logi duháha — 10000
Čuođi duháha — 100000
Miljovdna — 1000000
Miljarda — 1000000000

Войвыв саами войтырлӧн кып

Guhkkin davvin Dávggáid vuolde
sabmá suolggaid Sámieatnan.
Duottar leabbá duoddar duohkin,
jávri seabbá jávrri lahka.
Čohkat čilggiin, čorut čearuin
allanaddet almmi vuostái.
Šávvet jogat, šuvvet vuovddit,
cáhket ceakko stállenjárggat
máraideaddji mearaide.
Dálvit dáppe buolašbiekkat,
muohtaborggat meariheamit.
Sámi sohka sieluin mielain
eahccá datte eatnamiiddis:
Mátkálažžii mánoheabit,
giđđodeaddji guovssahasat, —
ruoškkas, ruovggas rođuin gullo,
juhca jávrriin, jalgadasain,
geresskálla máđiid miel.
Ja go geassebeaivváš gollut
mehciid, mearaid, mearragáttiid,
golli siste guollebivdit
suilot mearain, suilot jávrriin
gollin čuvget čáhcelottit,
silban šovvot sámedeanut,
šelgot čuoimmit, šleđgot áirrut,
luitet albmát lávllodemiin
geavgŋáid, guoikkaid, goatniliid.
Sámeeatnan sohkagoddi,
dat lea gierdan doddjokeahttá
goddi čuđiid, garrogávppiid,
viehkis vearrevearrováldiid.
Dearvva dutnje, sitkes sohka!
Dearvva dutnje, ráfi ruohtas!
Eai leat doarut dorrojuvvon,
eai leat vieljain varat vardán
Sámi siivosoga sis.
Máttarádját mis leat dovle
vuoitán vearredahkkiid badjel.
Vuostálastot, vieljat, miige
sitkatvuođain soardiideamet!
Beaivvi bártniid nana nálli!
Eai du vuoitte vašálaččat,
jos fal gáhttet gollegielat,
muittát máttarmáttuid sáni:
Sámieatnan sámiide!

Ыстӧдъяс

Финн-йӧгра кывъяс
Йӧгра котыр Маддяр (венгер) кыв | Манси кыв | Ханты кыв
Перым котыр Коми кыв (стандартъяс: зыряна коми | перым коми | ёдзва коми кыв) | Удмурт кыв
Мари котыр Мари кыв (стандартъяс: видзвыв мари кыв | керӧсвыв мари кыв)
Мордва котыр Мокша кыв | Эрзя кыв
Фин котыр Суоми кыв | Эст кыв | Выру кыв | Сету кыв | Вепс кыв | Водь кыв | Карел кыв | Лив кыв (†) | Ижора кыв
Саами котыр Саами кыв (стандартъяс: инари  | войвыв саами | кильдин | колтта | лунвыв саами | луле)
Важӧн бырӧм кывъяс Меря кыв † | Мешшӧра кыв † | Мурома кыв †