Войвыв саами кыв
Войвыв саами кыв (Davvisámegiella, Sámegiella) тайӧ чудь-йӧгра кыв Норвегмуын, Шведмуын да Суоми Муын.
Саами анбур
A a | Á á | B b | C c | Č č | D d | Đ đ | E e | F f | G g |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
a | á | be | ce | če | de | đe | e | eff | ge |
/ɑ/ | /a/ | /b/ | /ts/ | /tʃ/ | /d/ | /ð/ | /e/ | /f/ | /ɡ/ |
H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n | Ŋ ŋ | O o | P p |
ho | i | je | ko | ell | emm | enn | eŋŋ | o | pe |
/h/ | /i/ | /j/ | /k/ | /l/ | /m/ | /n/ | /ŋ/ | /o/ | /p/ |
R r | S s | Š š | T t | Ŧ ŧ | U u | V v | Z z | Ž ž | |
err | ess | eš | te | ŧe | u | ve | ez | ež | |
/r/ | /s/ | /ʃ/ | /t/ | /θ/ | /u/ | /v/ | /dz/ | /dʒ/ |
Грамматика
Эмакыв
Эмакывлӧн войвыв саами кывйын эм кык лыд: ӧтка лыд (ovttaidlohku) да уна лыд (máŋggaidlohku); сизим вежлӧг:
Вежлӧг | Ӧтка лыд | Вуджӧдӧм | Уна лыд | Вуджӧдӧм |
---|---|---|---|---|
Nominatiiva нимтан |
giehta oaivi ruoktu |
ки юр керка |
gieđat oaivvit ruovttut |
кияс юръяс керкаяс |
Akkusatiiva керан |
gieđa oaivvi ruovttu |
кисӧ юрсӧ керкасӧ |
gieđaid oivviid ruovttuid |
кияссӧ юръяссӧ керкаяссӧ |
Genitiiva асалан |
gieđa oaivvi, oaivve ruovttu, ruovtto |
килӧн юрлӧн керкалӧн |
gieđaid oivviid ruovttuid |
кияслӧн юръяслӧн керкаяслӧн |
Illatiiva пыран, матыстчан |
gihtii oaivái ruktui |
киӧ, килань юрӧ, юрлань керкаӧ, керкалань |
gieđaide oivviide ruovttuide |
киясӧ, кияслань юръясӧ, юръяслань керкаясӧ, керкаяслань |
Lokatiiva ина, петан, ылыстчан |
gieđas oaivvis ruovttus |
киын, киысь, кисянь юрын, юрысь, юрсянь керкаын, керкаысь, керкасянь |
gieđain oivviin ruovttuin |
киясын, киясысь, кияссянь юръясын, юръясысь, юръяссянь керкаясын, керкаясысь, керкаяссянь |
Komitatiiva ӧтвывтан, керанторъя |
gieđain oivviin ruovttuin |
кикӧд, киӧн юркӧд, юрӧн керкакӧд, керкаӧн |
gieđaiguin oivviiguin ruovttuiguin |
кияскӧд, киясӧн юръяскӧд, юръясӧн керкаяскӧд, керкаясӧн |
Essiiva эма |
giehtan oaivin ruoktun |
кыдз ки, киӧн (лоны) кыдз юр, юрӧн (лоны) кыдз керка, керкаӧн (лоны) |
giehtan oaivin ruoktun |
кыдз кияс, киясӧн (лоны) кыдз юръяс, юръясӧн (лоны) кыдз керкаяс, керкаясӧн (лоны) |
Индан-асалан суффиксъяс
Ӧтка лыд | Вуджӧдӧм | Кыка лыд | Вуджӧдӧм | Уна лыд | Вуджӧдӧм |
---|---|---|---|---|---|
-an, -án, -en, -on | -ӧй | -ame, -áme, -eme, -ome, -eame | (кыкнаннымлӧн) -ным | -amet, -ámet, -emet, -omet, -eamet | -ным |
-at, -át, -et, -ot | -ыд | -ade, -áde, -ede, -ode, -eatte | (кыкнанныдлӧн) -ныд | -adet, -ádet, -edet, -odet, -eattet | -ныд |
-as, -ás, -es, -is, -os, -us | -ыс | -aska, -áska, -eska, -iska, -oska, -uska, -easkka | (кыкнанныслӧн) -ныс | -aset, -áset, -eset, -iset, -oset, -uset, -easet | -ныс |
Ruoktu (керка):
Ӧтка лыд | Вуджӧдӧм | Кыка лыд | Вуджӧдӧм | Уна лыд | Вуджӧдӧм |
---|---|---|---|---|---|
rukton | керкаӧй | ruktome | (кыкнаннымлӧн) керканым | ruktomet | керканым |
ruktot | керкаыд | ruktode | (кыкнанныдлӧн) керканыд | ruktodet | керканыд |
ruoktus | керкаыс | ruoktuska | (кыкнанныслӧн) керканыс | ruoktuset | керканыс |
Морта нимвежтасъяс
Морта нимвежтасъяслӧн эм куим лыд: ӧтка лыд (ovttaidlohku), кыка лыд (guvttiidlohku) да уна лыд (máŋggaidlohku)
Ӧтка лыд | Вуджӧдӧм | Кыка лыд | Вуджӧдӧм | Уна лыд | Вуджӧдӧм |
---|---|---|---|---|---|
mun | ме | moai | ми (кыкнан) | mii | ми |
don | тэ | doai | ті (кыкнан) | dii | ті |
son (ловъя), dat (ловтӧм) | сійӧ | soai | найӧ (кыкнан) | sii | найӧ |
Кадакывлӧн вежласьӧм
Кадакывъяслӧн кывпод пасъяс: -at (mannat - мунны), -it (boahtit - воны), -ut (lávlut - сьывны).
viehkat (котравны):
Dálá áigi (Ӧнія кад)
Ӧтка лыд | Вуджӧдӧм | Кыка лыд | Вуджӧдӧм | Уна лыд | Вуджӧдӧм |
---|---|---|---|---|---|
viegan | котрала | vihke | (кыкнан) котралам | viehkat | котралам |
viegat | котралан | viehkabeahtti | (кыкнан) котравныд | viehkabehtet | котравныд |
viehká | котралӧ | viehkaba | (кыкнан) котралӧны | vihket | котралӧны |
Vássán áigi (Колян кад)
Ӧтка лыд | Вуджӧдӧм | Кыка лыд | Вуджӧдӧм | Уна лыд | Вуджӧдӧм |
---|---|---|---|---|---|
vihken | котралі | viegaime | (кыкнан) котралім | viegaimet | котралім |
vihket | котралін | viegaide | (кыкнан) котралінныд | viegaidet | котралінныд |
viegai | котраліс | viegaiga | (кыкнан) котралісны | vihke | котралісны |
Соссяна кывтор
Ӧтка лыд | Вуджӧдӧм | Кыка лыд | Вуджӧдӧм | Уна лыд | Вуджӧдӧм |
---|---|---|---|---|---|
in | ог | ean | огӧ | eat | огӧ |
it | он | eahppi | онӧ | ehpet | онӧ |
ii | оз | eaba | оз | eai | оз |
Лыдакывъяс
- Okta — 1
- Guokte — 2
- Golbma — 3
- Njeallje — 4
- Vihtta — 5
- Guhtta — 6
- Čieža — 7
- Gávcci — 8
- Ovcci — 9
- Logi — 10
- Oktanuplohkkái — 11
- Guoktelogi — 20
- Guoktelogiokta — 21
- Golbmalogi — 30
- Čuođi — 100
- Guoktečuođi — 200
- Duhat — 1000
- Logi duháha — 10000
- Čuođi duháha — 100000
- Miljovdna — 1000000
- Miljarda — 1000000000
Войвыв саами войтырлӧн кып
- Guhkkin davvin Dávggáid vuolde
- sabmá suolggaid Sámieatnan.
- Duottar leabbá duoddar duohkin,
- jávri seabbá jávrri lahka.
- Čohkat čilggiin, čorut čearuin
- allanaddet almmi vuostái.
- Šávvet jogat, šuvvet vuovddit,
- cáhket ceakko stállenjárggat
- máraideaddji mearaide.
- Dálvit dáppe buolašbiekkat,
- muohtaborggat meariheamit.
- Sámi sohka sieluin mielain
- eahccá datte eatnamiiddis:
- Mátkálažžii mánoheabit,
- giđđodeaddji guovssahasat, —
- ruoškkas, ruovggas rođuin gullo,
- juhca jávrriin, jalgadasain,
- geresskálla máđiid miel.
- Ja go geassebeaivváš gollut
- mehciid, mearaid, mearragáttiid,
- golli siste guollebivdit
- suilot mearain, suilot jávrriin
- gollin čuvget čáhcelottit,
- silban šovvot sámedeanut,
- šelgot čuoimmit, šleđgot áirrut,
- luitet albmát lávllodemiin
- geavgŋáid, guoikkaid, goatniliid.
- Sámeeatnan sohkagoddi,
- dat lea gierdan doddjokeahttá
- goddi čuđiid, garrogávppiid,
- viehkis vearrevearrováldiid.
- Dearvva dutnje, sitkes sohka!
- Dearvva dutnje, ráfi ruohtas!
- Eai leat doarut dorrojuvvon,
- eai leat vieljain varat vardán
- Sámi siivosoga sis.
- Máttarádját mis leat dovle
- vuoitán vearredahkkiid badjel.
- Vuostálastot, vieljat, miige
- sitkatvuođain soardiideamet!
- Beaivvi bártniid nana nálli!
- Eai du vuoitte vašálaččat,
- jos fal gáhttet gollegielat,
- muittát máttarmáttuid sáni:
- Sámieatnan sámiide!
Ыстӧдъяс
- Языковые курсы для северно-саамского языка: Oahpa giela!
- Северносаамско-русский онлайн-словарь
- Northern Sami — English online dictionary
Финн-йӧгра кывъяс | |||
Йӧгра котыр | Маддяр (венгер) кыв | Манси кыв | Ханты кыв | ||
Перым котыр | Коми кыв (стандартъяс: зыряна коми | перым коми | ёдзва коми кыв) | Удмурт кыв | ||
Мари котыр | Мари кыв (стандартъяс: видзвыв мари кыв | керӧсвыв мари кыв) | ||
Мордва котыр | Мокша кыв | Эрзя кыв | ||
Фин котыр | Суоми кыв | Эст кыв | Выру кыв | Сету кыв | Вепс кыв | Водь кыв | Карел кыв | Лив кыв (†) | Ижора кыв | ||
Саами котыр | Саами кыв (стандартъяс: инари | войвыв саами | кильдин | колтта | лунвыв саами | луле) | ||
Важӧн бырӧм кывъяс | Меря кыв † | Мешшӧра кыв † | Мурома кыв † |