Кӧр видзысьлӧн лун

Босьтӧма Рувикиысь
Кӧр видзысьлӧн лун
Кӧр видзысьлӧн лун, Вӧркута
Кӧр видзысьлӧн лун, Вӧркута
Пасйӧны Войвывса вужвойтыр
Кутшӧм кадсянь рака тӧлысь-косму тӧлысь
Празднуйтӧм уна сикас
Йитчӧма тувсов ӧткузя луна-воя, юрйыв вой помасьӧм

Кӧр видзысьлӧн лун — СССР-ын да Россияын войвывса вужвойтырлӧн гаж[1].

Кӧр видзысьлӧн лун вӧлі лӧсьӧдӧма 1950-1960 воясӧ уна мукӧд уджсикас гажкӧд ӧттшӧтш[2].
Сійӧс нуӧдӧны тулысын, рака тӧлысьын[3][2] либӧ косму тӧлысьын[4].
Пасйӧны Мурманск обласьтын да Амур обласьтын, Ханты-Вӧгул асвеськӧдлан кытшын да Ямал-Яран асвеськӧдлан кытшын, Таймырын, Камчаткаын и мукӧд войвывса регионын[2]. Мурманск обласьтын кӧр видзысьлысь лунсӧ нуӧдӧны Войвывса гаж дырйи[5].

СССР-ын кӧр видзысьлысь лунсӧ котыртлісны канму чина йӧз, кодъяслы тайӧ гажыс вӧлі национальнӧй да уджсикас политика юкӧнӧн: быд войтырлӧн должен лоны аслас гаж, и быд уджсикаслӧн должен лоны аслас гаж[6]. 1990-ӧд вояссянь гаж котыртысьясӧн лоӧ оз сӧмын канму, но и мусир да биару перъян коммерческӧй компанияяс[6]. Гажыс ладмӧдӧ йитӧдъяссӧ вужвойтыр костын, ӧтарсяньыс, да канму да коммерческӧй компанияяс костын, мӧдарсяньыс[7].

СССР-ын праздникыс заводитчыліс делӧвӧй совещаниесянь, котыртлісны уна сикас выставкаяс, концертъяс, традиционнӧй спорт ордйысьӧмъяс: кӧр доддьӧн ордйысьӧм, лыйсьӧм, аркан шыблалӧм[8]. Россияын тшӧтш нуӧдӧны выставкаяс да спорт ордйысьӧмъяс[2][4][9]. Кӧр доддьӧн ордйысигӧн медшӧр призӧн лоӧ снегоход (Якутияын, Таймырын, ЯЯАК-ын) [6][4][9].

СССР-ын гажыс вӧлі «религиознӧй колясъяскӧд тышкасьӧм» туйын: канму зілис вежлавны кӧрлысь традиционнӧй культсӧ уджлӧн культӧн[10]. Россияын мунӧ «тайӧ вежсьӧмлӧн инверсия»: шуам, Таймырын 1992 воын вӧлі нуӧдӧма кӧр туша ритуальнӧя кульӧм, а Ямалын 2009 воын - кӧрӧс жертваа виӧм[7].

Кыдзи пасйӧ этнограф М. Момзикова, Кӧр видзысьлӧн лун - «водзӧ сӧвмысь вӧчӧм гаж»[11]. Этнограф О. Степанова тӧдчӧдӧ, мый СССР кадӧ лӧсьӧдӧм гажлӧн идеяыс вӧлӧма бур да та вӧсна вуджӧма мӧд эпохаӧ[12].

Кӧр видзысьлӧн лун - 2010 восянь Камчатка крайса официальнӧй гаж. Вынсьӧдӧма «Камчатка крайлӧн праздникъяс да казьтылан лунъяс йылысь» Камчатка крайса 2009 во ӧшым тӧлысь 16 лунся 361 №-а оланпасӧн[13][14]. Пасйӧны март тӧлысся медводдза вежалунӧ.