Коми Республикаса Каналан Сӧвет
| Коми Республикаса Каналан Сöвет | |
|---|---|
| комиӧн Коми Республикаса Каналан Сöвет | |
| VII созыв | |
 |
|
| Сикас | |
| Тип | ӧти палатаа парламент |
| Веськӧдлӧм | |
| Веськӧдлысь |
Сергей Анатольевич Усачёв, Ӧтувъя Россия 2020 вося кӧч тӧлысь 24-ӧд лун |
| Тэчас | |
| Пырысь | 30 |
 |
|
| Фракцияяс |
|
| Комитетъяс | 4 комитет |
| Бӧрйысьӧмъяс | |
| Бӧръя бӧрйысьӧмъяс | 2020 вося кӧч тӧлысь 13-ӧд лун |
| Заседанньӧяс нуӧданін | |
.JPG) |
|
| Каналан Сӧвет Степан изэрд вылын, Сыктывкар | |
| www.gsrk.ru | |
Коми Республикаса Каналан Сӧвет (рочӧн: Государственный Совет Республики Коми) — Коми Республикаса оланпас пыртысь (бöрйöм) медвылыс да дзик öти пыр уджалысь власьт орган.
Медводз вӧлі бӧрйӧны 50 депутатӧс: 20 мортӧс — ӧти депутатӧн быд кар да районсянь, 30 мортӧс — быд бӧрйысян кытшсянь. Депутатӧн вермисны бӧрйыны мортӧс, кодлы тырис 21 арӧс да оліс Коми муын 5 воысь не этшаджык. Депутатӧн эз вермыны лоны министръяс, канму комитетӧн да веськӧдлан котыръясӧн веськӧдлысьяс. Каналан Сӧвет бӧрйӧны 4 во кежлӧ[1].
Каналан Сӧвет:
- Вынсьӧдӧ Оланподув, пыртӧ вежсьӧмъяс да содтӧдъяс;
- Вынсьӧдӧ оланпасъяс;
- Бӧрйӧ Каналан Сӧветса Веськӧдлысьӧс да вежысьясӧс, Каналан Сӧветса комитетъясӧн веськӧдлысьясӧс да вежысьяссӧ;
- Вынсьӧдӧ Республикаса бюждет;
- Вынсьӧдӧ Конституционнӧй ёрдса ёрдъясӧс да видлалӧ Коми Республикаса Прокурорӧс индӧмкӧд цитчӧм юалӧмъяс и с.в.
История
Коми АССР-са Медвылыс Сӧветӧ депутатъясӧс медводдзаысь бӧрйисны 1938 вося ода-кора тӧлысь 26-ӧд лунӧ. Тайӧ луныс лыддьысьӧ Коми Республикаын оланпас пыртан власьт чужан лунӧн[2].
Инӧда подувнас лоис Коми АССР-лӧн 1937 вося Оланподувлӧн 19-ӧд стаття: «Коми АССР-ын канму власьтлӧн медвылыс органӧн лоӧ Коми АССР-са Медвылыс Сӧвет»[3].
Медвылыс Сӧветлӧн медводдза созывас вӧлі бӧрйӧма 79 депутат — ӧти депутатӧн республикаын нёль сюрс олысьсянь.
Медвылыс Сӧветлӧн медводдза сессияыс вӧлі нуӧдӧма 1938 вося сора тӧлысь 26-ӧд лунӧ. Сессия дырйи вӧлі котыртӧма Президиум. Медводдза веськӧдлысьнас вӧлі бӧрйӧма Питирим Иванович Размыслов. Тані жӧ бӧрйисны Народнӧй Комиссаръяслысь Сӧвет (Коми Республикалӧн медводдза Веськӧдлан котыр).
Медвылыс Сӧвет уджаліс 56 во, 1938 восянь 1994 воӧдз.
1994 вося урасьӧм тӧлысьын вӧлі вынсьӧдӧма Коми Республикалӧн коймӧд Оланподув. Сэні вӧліны вынсьӧдӧмаӧсь Коми Республикаӧн веськӧдлӧмын зэв тӧдчана вежсьӧмъяс: вӧлі лӧсьӧдӧма Коми Республикаса Юралысьлысь институт, Оланподув Ёрд. Медвылыс Сӧвет лоис Каналан Сӧветӧн.
Каналан Сӧветӧн веськӧдлысьяс
- 1995, тӧвшӧр тӧлысь 22-ӧд лун — 2001, ӧшым тӧлысь 16-ӧд лун — Торлопов Владимир Александрович
- 2002, тӧвшӧр тӧлысь 23-ӧд лун — 2003, рака тӧлысь 2-ӧд лун — Борисов Евгений Николаевич
- 2003, рака тӧлысь 17-ӧд лун — 2005, вӧльгым тӧлысь 28-ӧд лун — Кулаков Иван Егорович
- 2005, вӧльгым тӧлысь — 2006, урасьӧм тӧлысь — Безносиков Алексей Семёнович, веськӧдлысьлысь удж вӧчысь
- 2006, урасьӧм тӧлысь 16-ӧд лун — 2012, вӧльгым тӧлысь 7-ӧд лун — Истиховская Марина Дмитриевна
- 2012, вӧльгым тӧлысь 22-ӧд лун — 2015, кӧч тӧлысь 13-ӧд лун — Ковзель Игорь Владимирович
- 2015, кӧч тӧлысь 28-ӧд лун — 2020 — Дорофеева Надежда Борисовна
- 2020, кӧч тӧлысь 24-ӧд лун — Усачёв Сергей Анатольевич
Медводдза созыв
Коми Республикаса Каналан Сӧветӧ бӧрйысьӧмъяс вӧліны 1995 вося тӧвшӧр тӧлысь 22-ӧд лунӧ. Депутатъяссӧ бӧрйисны тадзи: 20 депутат административно-мутас бӧрйысян кытшысь — ӧтикӧн карсянь либӧ районсянь, и 30 депутат — мутас кытшсянь, мыйяс вылӧ вӧлі юкӧма республика олысь лыд серти. Сӧветӧн веськӧдлысьӧн бӧрйӧма Владимир Торлопов, вежысьясӧн — Кулаков Иван Егорович да Марков Валерий Петрович[4].
Видзӧдӧй тшӧтш
Коми Республикаса Каналан Сӧветлӧн I созывса депутатъяс
Мӧд созыв
1999 вося урасьӧм тӧлысь 7-ӧд лунӧ вӧлі бӧрйӧма 50 депутат, на пиысь 22 депутат, кодъяс уджалісны нин медводдза созывын. Каналан Сӧветӧн Веськӧдлысьяснас да комитетъясӧн юрнуӧдысьяснас колисны воддза созывса йӧзыс. Вӧліны лӧсьӧдӧмаӧсь депутат котыръяс: "Айму" («Отечество»), «Наш дом — Россия», «Сиктса депутатъяслӧн котыр».
2002 вося тӧвшӧр тӧлысь 23-ӧд лунӧ Каналан Сӧветӧн Веськӧдлысьнас бӧрйисны Борисов Евгений Николаевичӧс[5].
Видзӧдӧй тшӧтш
Коми Республикаса Каналан Сӧветлӧн II созывса депутатъяс
Коймӧд созыв
2003 вося рака тӧлысь 2 лунӧ вӧлі бӧрйӧма Коми Республикаса Каналан Сӧветлӧн III созыв. Сэтчӧ пырис 30 депутат. Веськӧдлысьнас бӧрйисны Кулаков Иван Егоровичӧс.
2006 вося урасьӧм тӧлысь 16-ӧд лунӧ Веськӧдлысьнас лоис Истиховская Марина Дмитриевна[6].
Видзӧдӧй тшӧтш
Коми Республикаса Каналан Сӧветлӧн III созывса депутатъяс
Нёльӧд созыв
2007 вося рака тӧлысь 11-ӧд лунӧ вӧлі бӧрйӧма Коми Республикаса Каналан Сӧветлӧн IV созыв. Сэтчӧ пырис 30 депутат.
Медводдзаысь депутатъяссӧ бӧрйисны сораса система серти: джын депутатыс вӧлі бӧрйӧма ӧти мандата бӧрйысян кытшъяс серти, мӧд джынйыс - ӧтув бӧрйысян кытш серти (ставнас республика).
15 депутат волі бӧрйӧма партияяслӧн лыддьӧгъяс кузя:
6 – "Ӧтувъя Россия";
3 – "Справедливӧй Россия";
2 – КПРФ;
2 – ЛДПР;
2 – "Союз правых сил". (2009 вося ода-кора тӧлысь 19-ӧд лунсянь тайӧ фракцияыс эз ло партия бырӧдӧм вӧсна).
Веськӧдлысьнас лоис Марина Дмитриевна Истиховская, Медводдза вежысьӧн - Марков Валерий Петрович, вежысьясӧн – Станислав Юрьевич Хахалкин да Ростислав Эрнстович Гольдштейн (2008 вося косму тӧлысь 24-ӧд лунсянь – Евгений Александрович Шумейко)[7].
Видзӧдӧй тшӧтш
Коми Республикаса Каналан Сӧветлӧн IV созывса депутатъяс
Витӧд созыв
2011 вося рака тӧлысь 13-ӧд лунӧ вӧлі бӧрйӧма Коми Республикаса Каналан Сӧветлӧн V созыв. Сэтчӧ пырис 30 депутат, на пиысь 17 депутат вӧлі бӧрйӧма медводдзаысь.
Депутатъяссӧ бӧрйисны сораса система серти: джын депутатыс вӧлі бӧрйӧма ӧти мандата бӧрйысян кытшъяс серти, мӧд джынйыс - ӧтув бӧрйысян кытш серти (ставнас республика).
Медводдза чукӧртчӧмыс вӧлі 2011 вося рака тӧлысь 28-ӧд лунӧ. Каналан Сӧветӧн Веськӧдлысьнас бӧрйисны Марина Дмитриевна Истиховскаяӧс. Но 2012 вося вӧльгым тӧлысь 22-ӧд лунӧ Веськӧдлысьнас лоис Игорь Владимирович Ковзель[8].
Витӧд созывын фракцияяс
| Фракция | Веськӧдлысь | Депутат лыд |
|---|---|---|
| Ӧтувъя Россия | Макаренко Александр Петрович | 24 |
| КПРФ | Шулепов Вячеслав Иванович | 3 |
| ЛДПР | Брагин Михаил Анатольевич | 2 |
| Справедливӧй Россия | Скоробогатова Вера Игоревна / Величко Илья Николаевич | 1 |
Видзӧдӧй тшӧтш
Коми Республикаса Каналан Сӧветлӧн V созывса депутатъяс
Квайтӧд созыв
Коми Республикаса Каналан Сӧветлысь VI созыв вӧлі бӧрйӧма 2015 вося кӧч тӧлысь 13-од лунӧ. Депутат лыдыс колис воддза моз жӧ – 30 морт.
2012 воын Коми Республикалӧн Оланподулӧ вӧліны пыртӧмаӧсь вежсьӧмъяс, и та вӧсна вӧлі вежӧма депутаталан кадыс 5 во вылӧ.
Медводдза чукӧртчылігас бӧрйӧма сӧмын Каналан Сӧветӧн Веськӧдлысьӧн Дорофеева Надежда Борисовна.
VI созывын депутатъясыс ёна вежласисны уна помка вӧсна. Кадысь водз дугӧдісны ассьыныс удж 17 депутат, и та вӧсна вӧлі нуӧдӧма содтӧд бӧрйысьӧмъяс[9].
2015 во
Медводдза чукӧртчылігас бӧрйӧма сӧмын Сӧветӧн веськӧдлысь (Дорофеева Надежда Борисовна) (Ӧтувъя Россия); комитетӧн веськӧдлысьясӧс абу бӧрйӧмаӧсь. Мӧд чукӧртчылігас (йирым тӧлысь 15-ӧд лун) став должносьтӧ пуксисны «Ӧтувъя Россия» ютырӧ пырысьяс: Каналан Сӧветса веськӧдлысьлӧн медводдза вежысьӧн бӧрйӧма Макаренко Александр Петрович, вежысьясӧн — Косов Владимир Алексеевич да Жиделева Валентина Васильевна, оланпас дасьтӧм да меставывса веськӧдлӧм комитетӧн веськӧдлысьӧн — Нестерова Нина Александровна, социальнӧй политика комитетӧн веськӧдлысьӧн — Паншина Наталья Николаевна, вӧр-ва ресурс, вӧр-ваӧн вӧдитчӧм да экология комитетӧн веськӧдлысьӧн — Смалий Василий Михайлович. Медведев Иван Владимировичӧс пуктісны сьӧмкуд, вот да экономика политика комитетын веськӧдлысьӧс вежысьӧн. Валерий Марковӧс вӧзйӧма Коми Республикаса Каналан Сӧветсянь Рочмуса Федеральнӧй Собранньӧлӧн Федерация Сӧветӧ пырысьӧн[10] Регламент да депутат этика комиссияса веськӧдлысьӧс вежысьӧн бӧрйӧма Жариков Владимир Сергеевич[11]. Сьӧмкуд, вот да экономика политика комитетӧн веськӧдлысьӧн бӧрйӧма Шатохин Дмитрий Александрович, коді таӧдзыс юрнуӧдіс Кулӧмдін районса администрацияӧн.
Квайтӧд созывын фракцияяс
| Фракция | Веськӧдлысь | Депутат лыд |
|---|---|---|
| Ӧтувъя Россия | Макаренко Александр Петрович | 26 |
| Справедливӧй Россия | Саладина Татьяна Алексеевна | 2 |
| КПРФ | Михайлов Олег Алексеевич | 1 |
| ЛДПР | Брагин Михаил Анатольевич | 1 |
2016 во
Коми Республикаса каналан сӧветын вежсьӧмъяс лоины 2016 вося бӧрйысьӧмъяс дырйи. Валерий Марков, коді сенатораліс, да Анатолий Родов пыдди, коді 2015 восянь босьтчис веськӧдлыны Луздор районӧн, 2016 вося бӧрйысьӧмъяс дырйи Коми Республикаса Каналан Сӧветса депутатъясӧс лоины Физкультура да спорт агентствоӧн вӧвлӧм веськӧдлысь Чураков Степан Викторович (Лунвыв кытшсянь) да Емдін районса бурдӧдчанінысь тэрыб отсӧгса фельдшер Климушев Андрей Юрьевич (Рытыввыв кытшсянь)[12].
Шатохин Дмитрий Александрович пыдди, кодӧс Коми Республикаса Юралысь С.А. Гапликов вӧзйис Рочмуса Федеральнӧй Собранньӧлӧн Федерация Сӧветӧ сенаторӧн, сьӧмкуд, вот да экономика политика комитетӧн босьтчис веськӧдлыны Терентьев Игорь Яковлевич.[13] Депутат мандатысь эновтчис Медведев Иван Владимирович, коді лои Рочмуса Федеральнӧй Собранньӧлӧн Канму Думаса депутатӧн.
2018 во
Каналан сӧветӧ кӧч тӧлысь 9-ӧд лунӧ содтӧд бӧрйысьӧм нуӧдӧм бӧрын депутатъясӧн лоисны Гагаузов Сергей Владимирович («Ӧтувъя Россия», 5-ӧд Войвыв бӧрйысян кытш), Карельская Марина Константиновна («Ӧтувъя Россия», 8-ӧд Печораса бӧрйысян кытш), Дьячкова Екатерина Валериановна (9-ӧд Приполярнӧй бӧрйысян кытш), Чупров Алексей Владимирович («Ӧтувъя Россия», 10-ӧд Йираёльса бӧрйысян кытш), Сергей Усачёв («Ӧтувъя Россия», 2-ӧд Академическӧй бӧрйысян кытш)[14][15].
Видзӧдӧй тшӧтш
Коми Республикаса Каналан Сӧветлӧн VI созывса депутатъяс
Сизимӧд созыв
2020 вося кӧч тӧлысь 13-ӧд лунӧ вӧлі бӧрйӧма ӧнія Каналан Сӧвет. Кӧч тӧлысь 24-од лунӧ Веськӧдлысьнас бӧрйисны Усачёв Сергей Анатольевичӧс. Сы вӧсна кипасалісны 28 депутатысь 23 депутат[16][17].
Медводдза вежысьӧн бӧрйисны Макаренко Александр Петровичӧс, вежысьясӧн лоисны Артеев Сергей Вячеславович, Жиделева Валентина Васильевна и Косов Владимир Алексеевич. Каналан Сӧветын Регламент да депутат этика серти комиссияӧн веськӧдлысьӧн бӧрйисны Жариков Владимир Сергеевичӧс, Оланпас дасьтан да меставывса веськӧдлӧм комитетӧн — Климушев Андрей Юрьевичӧс, бюджет, вот да экономика политика комитетӧн — Чураков Степан Викторовичӧс, социальнӧй политика комитетӧн — Дорофеева Надежда Борисовнаӧс, вӧр-ва ресурсъяс, вӧр-ва видзӧм да экология комитетӧн — Александр Поповӧс. Ставныс «Ӧтувъя Россия» ютырысь.
С.А. Усачёв лои депутатӧн сы бӧрын, кыдзи ас мандатысь эновтчис Габушева Галина Ивановна, коді вӧлі «Ӧтувъя Россия» ютырса ӧтувъя бӧрйысян списокас. Парламентсянь сенаторавны бӧрйӧмаӧсь Шумилова Елена Борисовнаӧс.
Сизимӧд созывын фракцияяс
| Фракция | Веськӧдлысь | Депутат лыд |
|---|---|---|
| Ӧтувъя Россия | Артеев Сергей Вячеславович | 20 |
| КПРФ | Михайлов Олег Алексеевич | 4 |
| ЛДПР | Зиновьева Наталия Геннадьевна | 3 |
| Справедливӧй Россия | Саладина Татьяна Алексеевна | 1 |
| Турунвиж альтернатива | Бетехтин Виктор Васильевич | 1 |
| Родина | Иванова Елена Сергеевна | 1 |
Видзӧдӧй тшӧтш
Коми Республикаса Каналан Сӧветлӧн VII созывса депутатъяс
Литература
- ТВОИ КОНСТИТУЦИИ, РЕСПУБЛИКА. Сборник текстов Конституций Коми АССР и Республики Коми (1937-2003). Сыктывкар, 1999. 336 с.;
- Гаврюсов Ю. Государственный Совет Республики Коми // Республика Коми: Энциклопедия: в 3-х т. — Сыктывкар, 1997. — Т. 1. — С. 379.
Ӧшмӧсъяс
Ыстӧдъяс
- ↑ Гаврюсов Ю. Государственный Совет Республики Коми // Республика Коми: Энциклопедия: в 3-х т. — Сыктывкар, 1997. — Т. 1. — С. 379.
- ↑ История парламентаризма. Верховный Совет
- ↑ ТВОИ КОНСТИТУЦИИ, РЕСПУБЛИКА Сборник текстов Конституций Коми АССР и Республики Коми (1937-2003)
- ↑ I созыв Государственного Совета
- ↑ II созыв Государственного Совета
- ↑ II созыв Государственного Совета
- ↑ IV созыв Государственного Совета
- ↑ V созыв Государственного Совета Республики Коми
- ↑ VI СОЗЫВ ГОСУДАРСТВЕННОГО СОВЕТА РЕСПУБЛИКИ КОМИ
- ↑ Единороссы определились с ключевыми постами в парламенте // «Комиинформ» юӧр сетан агентство (2015.10.15; рочӧн)
- ↑ Вице-спикерами регионального парламента стали Владимир Косов и Валентина Жиделева // «Комиинформ» юӧр сетан агентство (2015.10.15; рочӧн)
- ↑ Вновь избранным парламентариям Коми вручили значки и удостоверения // «Комиинформ» юӧр сетан агентство (2016.09.23 лун; рочӧн)
- ↑ Игорь Терентьев сменит кресло руководителя Управления противопожарной службы на пост председателя бюджетного комитета // «Комиинформ» юӧр сетан агентство (2016.09.23 лун; рочӧн)
- ↑ Баканов И. В Госсовет Коми проходят три кандидата от «Единой России» и один — от КПРФ // «Комиинформ» юӧр сетан агентство (2018.09.10 лун; рочӧн)
- ↑ Баканов И. Итоги довыборов в Госсовет Коми: четыре мандата получает «Единая Россия», один — КПРФ // «Комиинформ» юӧр сетан агентство (2018.09.10 лун; рочӧн)
- ↑ Спикером Госсовета Коми стал Сергей Усачев. ТАСС. Шыӧдчан кадпас: 28 ӧшым тӧлысь 2021. Архивируйтӧма 28 ӧшым тӧлысь 2021.
- ↑ Председатель. gsrk.ru. Шыӧдчан кадпас: 28 ӧшым тӧлысь 2021. Архивируйтӧма 28 ӧшым тӧлысь 2021.