Аранеч (Печӧра район)

Босьтӧма Рувикиысь
Грезд
Аранеч
Аранец.jpg
64°49′52″ с. ш. 57°00′33″ в. д.GЯO
Страна Россия
РФ-са субъект Коми Республика
Муниципальнӧй район Печӧра
Сикт овмӧдчӧмин Приуральскӧй
История да география
Лӧсьӧдӧма 1776 во
Час кытш UTC+3:00
Официал кыв коми, роч
Лыдпаса идентификаторъяс
Пошта индекс 169600
ОКАТО код 87420830002
ОКТМО код 87620430106
Петкӧдлыны/сайӧдны картаяс
Аранеч на карте
Аранеч
Аранеч
Чилимдін районУскар кар кытшИнта кар кытшВӧркута кар кытшПечӧра районИзьва районУдора районЕмдін районСыктывдін районСыктыв районЛуздор районКойгорт районКӧрткерӧс районКулӧмдін районМылдін районВуктыл кар кытшСосногорск районУква кар кытшКняжпогост районЯран асвеськӧдлан кытшЯмал-Яран асвеськӧдлан кытшХанты-Вӧгул асвеськӧдлан кытш — ЮграПерым крайСвердловск обласьтАрхангельск обласьтКиров обласьтКострома обласьтВӧлӧгда обласьтАранеч на карте
Описание изображения
Аранеч
Аранеч

Аранеч (рочӧн Аранец) — Коми Республикаса Печӧра районын грезд.

Сиктсӧ нимтӧма ю серти. Важ литератураын, а сідзжӧ 1846 вося карта вылын тайӧ нимыс паныдасьлӧ Оранец формаын. Гидроним Аранец артмӧма сиб. аранцы, оранцы кывйысь «изъя, скалистӧй гӧраяс». Тыдалӧ, юыслысь нимсӧ сетӧмаӧсь пожӧма вӧръясӧн вевттьысьӧм джуджыд лыа террасаяс серти[1].

Грездыс сулалӧ Ыджыд Аранеч ю вомсянь вылынджык веськыдладор джуджыд берег вылын. Кӧрт туй станцияыс сулалӧ Ичӧт Аранеч ю катыдын.

Грездсӧ куим боксянь кытшовтӧны юяс-шоръяс: лунвывсянь Печӧра ю, асыввывсянь Вертнӧй шор, рытыввывсянь Ыджыд Аранеч ю. Сиктсянь сизимсё метра сайын асыв-войвылын, Печӧраӧ усьысь Вертнӧй шор да Ыджыд Аранеч ю костын, заводитчӧ 15 кв.км ыдждаа мунны позьтӧм нюр, сійӧ збыльысь пӧртӧ грездсӧ географическӧй діӧ.

Грездсянь километр кымын улынджык Печӧра ю визувті куйлӧ Аранеч кось, Печӧра ю вылын куим кось пиысь ӧти. Тайӧ ва веркӧс улас дзебӧм вӧр-васа из плитаяслӧн чукӧр.

Коми Республикаса юркарӧдз, Сыктывкарӧдз 483 км.

Час кытш

Аранеч, кыдз и ставнас Коми Республика, меститчӧ МСК (москваса кад) час кытшын. UTC серти кадыс торъялӧ +3:00 вылӧ[2].

Татчӧс местаясас йӧзыс овмӧдчылӧмаӧсь важысянь нин. Сиктсянь неылысь археологъяс аддзӧмаӧсь важся уджалан кӧлуй, дозмук торпыригъяс да мичмӧданторъяс. Кад серти бӧръя предметъясыс миян эрася XII-XIV нэмъясӧдз[3]. Татчӧс легенда серти, сиктсӧ вӧлі подулалӧма ХVIII нэм заводитчигӧн[3]. Историческӧй документъяс серти, тайӧ лоӧма 1776 воын, кор Аранеч вом дорӧ овмӧдчӧмаӧсь Саваягысь кык семья. Грездлы подувсӧ пуктісны Мылваысь воӧм Демид Кондратьевич Пыстин да Селиверст Никифорович Мезенцев[4]. 1782 воын сиктын вӧлі 2 овмӧс, 16 олысь (6 мужичӧй да 10 нывбаба)[3].

1834 вося ревизияса небӧгъясын сиктсӧ пасйӧма Усть-Аранецӧн. Сэні вӧлі 4 овмӧс, на пиысь кыкыс Пыстинлӧн, коймӧдыс — Фёдор Петрович Мезенцевлӧн, нёльӧдыс — Ларион Михайлович Логиновлӧн[3]. 1859 воын Аранечын вӧлі 20 овмӧс, 106 олысь (45 мужичӧй да 61 нывбаба)[3].

ХІХ нэмлӧн мӧд джынйын Аранеч нималіс кыдзи Сибиряковскӧй трактлӧн мӧд вож. Сійӧ кадсӧ петкӧдлӧ ӧнія кералӧм кык судта ниа пу керка, кодӧс кыпӧдӧма 1895 воын Аранечын олысь Максим.

1926 воын сиктын вӧлі 35 овмӧс, 127 олысь (54 мужичӧй да 73 нывбаба). 1920-ӧд воясӧ тані лои пароходъяслӧн сулаланін, госторглӧн агентство, вӧлі котыртӧма йӧв артель[3].

1970 воын Аранечын оліс 225 морт, 1979 воын — 118 морт, 1989 воын — 71 морт. 1995 во заводитчигӧн сиктын 32 овмӧсын вӧлі 103 олысь[3].

Олысь лыд
20072010[5]
7649

2025 вося косму тӧлысь кежлӧ тані оліс 31 морт, на пиысь 2 челядь (6,45%), 16 нывбаба (51,61%) да 13 мужичӧй (41,94%)[6].

Контактын «Наш Аранец» котыр.

  1. Туркин А.И. Топонимический словарь Коми АССР. Сыктывкар: Коми книжное издательство, 1986. Коми кывтӧдӧм. Шыӧдчан кадпас: 8 косму тӧлысь 2025.
  2. Федеральный закон от 03.06.2011 № 107-ФЗ «Об исчислении времени», статья 5 (3 лӧддза-номъя тӧлысь 2011).
  3. 1 2 3 4 5 6 7 Жеребцов И. Л. Населённые пункты Республики Коми: историко-демографический справочник. — М.: Наука, 2001. — С. 23—24. — 579 с. — ISBN 5-02-008421-2.
  4. Жеребцов И. Аранец // Республика Коми. Энциклопедия. Том I. — Сыктывкар: Коми книжное издательство, 1997. — С. 230.
  5. Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения городских округов, муниципальных районов, поселений и населённых пунктов. Шыӧдчан кадпас: 29 ӧшым тӧлысь 2014. Архивируйтӧма 4 рака тӧлысь 2016.
  6. Численность населения Аранеца Печоры района Республики Коми. Госкадастр. Шыӧдчан кадпас: 8 косму тӧлысь 2025.